Het Grote Racisme Experiment
Uitzending gemist: Het grote Racisme Experiment
Zet een groep normale vergelijkbare mensen voor een dagje bij elkaar in een geïnstitutionaliseerde omgeving en ken hen willekeurig twee soorten rollen toe. Die van ‘goede bruinoog’ en die van ‘slechte blauwoog’. Voeg hier twee soorten ruimtes aan toe: één die van alle gemakken is voorzien voor de bruinogige deelnemers en één kamer die ontdaan is van alle luxe voor de mensen met blauwe ogen. Stel je vervolgens als trainer op als tiran met een voorliefde voor hersenspoeling en manipulatie en laat je begeleiden door een aantal streng uitziende bewakers in pak. Predik ten slotte nog een aantal groepsgebonden regels en monitor het gedrag van de onderzoekspopulatie nauwkeurig. Het recept van een zeer ingrijpend en confronterend sociaal experiment, ontsproten aan het brein Jane Elliot: de Blue eyes/ Brown eyes gedragstraining.
Dat rolpatronen, toegewezen dan wel aangeleerd, niet zaligmakend zijn staat voor Jane Elliott als een paal boven water. Zij wijdde uitgebreid onderzoek aan de uitwerking van vooroordelen en onderdrukking en stond aan de wieg van de spraakmakende ‘Blue eyes/ Brown eyes’ gedragstraining. Bij deze training staat een fysieke eigenschap centraal die niemand onder controle had, namelijk de oogkleur, en worden er op basis hiervan negatieve of positieve kenmerken toegekend. De parallel met Standford Prison Experiment van Zimbardo is hierin, dat mensen niet op basis van gedrag, denken en voelen werden beoordeeld, maar op basis van een aangeboren of toegewezen kenmerk.
De invloed hiervan op het gedrag van zowel actor als observator (of initiator?) is ‘mind blowing’:
“Daartegenover begon een zeer slim, blauwogig meisje, dat heel goed was in vermenigvuldigen, te stotteren en ze kon plots niet meer rekenen in de onderdrukte positie”.
“Ik werd nerveus, voelde me onder druk gezet en kon niet meer denken of me naar behoren gedragen.”
Beiden uit: Eye-opener: Jane Elliott’s training tegen racisme.
De selffulfilling prophecy lijkt hier op haar krachtigst: De verwachtingen die bij een bepaalde rol of typering (hokje) horen, hebben direct gevolgen voor de wijze waarop de ‘underdog’ zich voelt en gedraagt. De hokjesgeest zorgt ervoor dat eigen smaak en identiteit verloren gaat en men elkaar niet benaderd op basis van gelijkwaardigheid. Racisme is niet erfelijk bepaald, zo stelt Elliott, maar heeft alles te maken met macht. Het hebben van of juist ontberen van macht dwingt mensen- onbewust- in een bepaalde rol. Zimbardo en Elliott onderstrepen met hun onderzoek dat dit grote consequenties kan hebben. Hoe kan het toch zijn dat ook nu nog, racisme en discriminatie op basis van rol of etniciteit, aan de orde van de dag is? Een belangrijke verklaring schuilt ‘m in het feit dat rollen en labels gedrag voorspelbaar maken en hierdoor zekerheid bieden. Gelijke normen, kenmerken, functie-eisen etc. hebben een verbindend effect. Ze creëren en benadrukken de identiteit van een groep- en dus ook van het individu- en bieden handvatten voor houding en gedrag. Dit biedt (schijn)veiligheid en valse duidelijkheid over de gelaagdheid van een samenleving.
Gevangenschap in geest of rol is dus iets wat zich ook ver buiten de penitentiaire inrichting afspeelt. Het is onderdeel van ons dagelijks leven. Zimbardo vraagt zich met oog hierop terecht af:
“To what extent do we allow ourselves to become imprisoned by docilely accepting the roles others assign to us or, indeed, choose to remain prisoners because being passive and dependent frees us from the need to act and be responsible for our actions.”
The Mind is a formidable jailer: A Pirandellian prison.
MIJN ERVARING: Als Bruinoog én Blauwoog
Samen met een aantal medestudenten van de opleiding Toegepaste Psychologie (NTI) heb ik dit jaar meegedaan aan de Blue eyes/ Brown eyes gedragstraining. Hieronder doe ik verslag van mijn ervaringen:
Wat Deed het met Mij?
‘Just go with the flow’, nam ik mij voorafgaand aan de training voor. Mij gedeisd houden en gewoon eens kijken wat er gebeurt, wat anderen doen en hoe ik mij hieronder voelde. ‘Helaas’ heb ik dit precies een uur volgehouden. Tot mijn verbazing moest ik mij namelijk als blauwogige van trainer Seyda bij de mensen met bruine ogen voegen. Op het moment dat mij in de comfortabele doch ongemakkelijke ruimte de vraag werd gesteld of ik als getolereerde blauwoog in de groep met bruinogen ervoor openstond om de ‘minderwaardige ander’ op geen enkele manier te steunen, heb ik een volmondig ‘Nee’ geantwoord. De vraag die ik hiervoor aan mijzelf stelde was: “Als ik dit doe kan ik mijzelf dan nog aankijken in de spiegel?”. Het antwoord was kristalhelder. Met als gevolg dat ik mijn spulletjes kon pakken en werd geëxcommuniceerd. Low profile down the drain! Vervolgens werd ik na wat onzekere ogenblikken gescheiden van beide groepen, met een schandkraagje terug naar de blauwe ogen (!) gestuurd. Grote verbazing alhier natuurlijk, ik kwam natuurlijk als ‘bruinoog’ in hun midden. Om er nog maar wat van te maken in deze situatie heb ik geprobeerd de onderlinge solidariteit in mijn nieuwe doch onderdrukte groep te bewaren en te bewaken. Om eerlijk te zijn was dit- na een aantal flinke uitbranders van tirannieke trainer Seyda (rol)- het enige wat ik mij kon herinneren aan strategie. De drang om mijn moreel kompas kost wat het kost te volgen is sterk verankerd in mijn persoonlijkheid, hetgeen mijn doen en laten duidelijk beïnvloedt. Met andere woorden: Als mij een zelfde soort vraag in een andere situatie wordt gesteld, dan reageer ik waarschijnlijk hetzelfde. Heb ik met deze actie mijn zelfbehoud weten te waarborgen? Niet echt. Door op te staan voor anderen, is mijn eigen kop eraf gehakt. Nu heb ik hier geen spijt van, maar ik meen dat er ook betere -minder invasieve- methoden zijn om je principes te handhaven. Dus: Overleven én anderen helpen! In dit opzicht ben ik er dus voor mijn gevoel niet (volledig) in geslaagd om mij optimaal te handhaven in een bepaald groepsproces.
Hoe Beoordeelde ik de Ander?
De teleurstelling met betrekking tot anderen kent ook een element van angst. De snelheid waarmee een aantal groepsleden te hersenspoelen bleek en dit niet erkende of zelfs volstrekt ontkende, vond ik angstaanjagend. De negatieve dingen die er vervolgens werden geuit over de blauwogen (arrogant, ontstoken van grenzen en kinderachtig) heb ik sterk veroordeeld. Graag had ik op deze plaats geschreven dat ik hier volstrekt neutraal naar kijk, maar helaas. Op het ogenblik dat ik deze observatie te horen kreeg heb ik veel moeite moeten doen om mijn boosheid te reguleren. Soms vroeg ik mij af of we wel in de zelfde ruimte aanwezig geweest waren. Het volledige gebrek aan empathie, maar ook aan zelfkennis vond ik stuitend. Na afloop van het experiment hoorde ik meermaals mensen reclameren: “Ja, maar in het echte leven zou ik het natuurlijk heel anders doen!”. Mijn vraag aan hen: Waar eindigt dan dit ‘spel’ en waar begint dan de realiteit? Alles wat er tijdens de Blue eyes/ Brown eyes’ gedragstraining gebeurde voelde behoorlijke echt aan.
Als kanttekening wil ik wel graag plaatsen dat het experiment voor mij voelde als een soort ‘vacuüm’. De Blue eyes/ Brown eyes gedragstraining is zo intens, dat het lijkt alsof je in een soort bubbel terecht komt. Een bubbel waarin er volledige anarchie geldt en alle normen en waarden overboord zijn gegaan. Als je dit niet ervaren hebt, is het moeilijk om te zeggen wat je precies zou doen in zo’n situatie.
Bewustworden en Blijven!
Het (h)erkennen van ‘right and wrong’ en heel bewust kunnen registreren van de ontwikkeling van een groep en de vertekeningen die hierin ontstaan (bijv. Wij/Zij-vertekening) alsmede de oorzaken hiervan (o.a. cognitieve dissonantie, conformisme), is iets waar ik veel waarde aan hecht. Mijn overtuiging zoveel mogelijk congruent- in lijn- te handelen met je persoonlijkheid, heeft zich hier- in de praktijk- bewezen. Echter, tijdens de nabespreking werd ik getroffen door het besef dat het behouden van identiteit is niet gelijk aan zelfbehoud. Misschien een meer semantische tegenstrijdigheid, maar nog steeds een bijzondere bevinding dat je er wat betreft overleving niet altijd komt met ‘jezelf zijn’. Gevoelsmatig is dit echt dubbel, iets dat mij nog steeds stof geeft tot nadenken. Deze dag heeft mij echter wel geleerd te waken voor de discrepantie tussen intentie van de actor enerzijds en waardering van ontvanger anderzijds. Bij vertrek uit het zalencentrum wist ik één ding zeker: Ik kon mijzelf nog aankijken in de spiegel. Zelfbewustzijn op dit punt acht ik een groot goed. Immers, wij zijn ons eigen instrument!
Hoe racistisch ben jij? Praat mee!
3 Stellingen:
- Geen actie is ook een actie.
Over de mensen die zich niet sterk maakten voor de underdog in tijden van oorlog, heeft iedereen een oordeel. Tijdens een geënsceneerde situatie zoals deze gebeurt dit eigenlijk gewoon nog een keer. Leert de mensheid? Bewustwording op dit punt is hierin heel belangrijk, maar gaat in mijn ogen tergend traag! Jouw visie?
- Er is geen getalsmatige meerderheid nodig om een dominante coalitie te vormen.
Één enkele slimme psychopaat en een aantal ‘domme krachten’ kunnen al een totalitaire dictatuur te ontketenen. Het antwoord werd eigenlijk al gegeven door onze oorlogsverleden (bijv. Tweede Wereldoorlog- Hitler), maar is heden ten dage ook zeker nog actueel. Denk aan de burgeroorlogen en onrusten in het Midden-Oosten. Een scherpe kijker bemerkt dat dit onderwerp nog leeft in moderne films als ‘Django Unchained (“Why don’t the blacks just kill all the white people,<….> there are way more of you”, gesproken door het karakter van Leonardi Di Caprio). Hopeloos in de zin van: Hoe kan dit en hoe krijgen we hier grip op? En kan dit proces bespoedigd worden om ongelijke behandeling sneller te kunnen aanpakken dan wel uit te bannen?
- Grensoverschrijdend conformisme.
Het valt mij zwaar dat mensen zo snel geneigd zijn om zich te conformeren aan een dominante coalitie die overduidelijk ethische grenzen overschrijdt. Omdat het de weg van de minste weerstand is. Ontluisterend, wat vind jij?
mega interessant stukje en onderzoek!
Alleen is dit onderzoek in mijn ogen niet representatief genoeg, aangezien het om een experiment gaat dat maar 1 dag duurde.
Hierin worden mijns inziens alle eerste initiatieven tot verzet de das omgedaan, en is de rest “flabbergasted” over wat er nou precies aan de hand is!
Mijn punt wordt duidelijk weergegeven in de film “Das experiment” naar aanleiding van het stanford prison experiment door pr. Zimbardo.
In dit experiment wordt alles voor langere tijd opgezet, om zo de gevoelens en emoties van alle betrokkenen weer te geven.
Dus ook het opstaan van een evt. verzetsgroep, die tijd nodig heeft om zich te organiseren en te coördineren. om zo een goede weerstand te kunnen bieden tegen de onderdrukkers!
Dit experiment zou in mijn ogen dus een x aantal dagen moeten duren misschien zelfs een week of 2 weken.
en waarom worden er alleen jonge mensen/ studenten +/- 20/45 jaar gebruikt? waar zijn de tieners en oudere mensen? misschien omdat ze te jong en te oud zijn om fatsoenlijk weerstand te bieden? of misschien juist teveel?
Dag Adriaan,
Dat laatste punt geldt volgens mij voor heel veel soorten onderzoek.
Het blue/brown eye experiment dat eerder gedaan is duurde enkele weken en is gedaan met jonge kinderen. Ook daar zag je deze effecten duidelijk.
Blijft een interessant fenomeen; laat een ‘autoriteit’ iets zeggen en de groep volgt vanzelf. Denk dat er veel ‘influence-tactics’ van Cialdini aan ten grondslag liggen.
Indrukwekkend experiment. BNN op zijn best! Geschrokken en gefascineerd zitten kijken.
Hi Brigitte,
Dat vond ik ook zelf: onthutsend & leerzaam!
Meemaken tilt dit nog weer naar een heel ander niveau.
Meer lezen over de oorsprong van dit experiment?
http://www.janeelliott.com/
http://www.eyetoeye.org/nl/konzept/interview.shtml
Ik heb altijd gemeend dat er in Nederland ruimte voor iedereen is. Deze overtuiging wordt door de Zwarte Pieten discussie sterk op de proef gesteld. Wat dit betreft vind ik: als je hier komt wonen moet je je aanpassen aan de gewoonten, normen en waarden die hier gelden.
Dat wil alleen niet zeggen dat ik er tijdens dit experiment niet tegenin was gegaan. Immers, mijn eigen mening – die ik vaak heb verkondigd als raadslid- is iets wat niemand mij afpakt!
(Namens Ans)
Hoi Ans,
Dankjewel voor je reactie. Het thema omgaan met diversiteit is inderdaad nogal actueel. Dikwijls blijkt dat je met het behouden van je identiteit en het volgen van je eigen principes, je eigen positie in een groep op het spel zet (overleving)! Daarin zit ‘m de crux!
Zeg Jerre, wat deden de ouders van die kinderen tijdens dat experiment? Ik denk dat ik mijn kind maar een paar daagjes vrij zou hebben gegeven als ik wist waar zo’n juf mee bezig was.
En verder:
1) Was het niet mogelijk om als blauwoogje de ‘gedragstraining te verlaten?
2) In welk opzicht verschilt deze ’training van een studentenontgroening? Het enige verschil dat ik kan vaststellen, is dat de training van Kutsal gekruid is met een bewustwording van (anti-)racisme. terwijl studentenontgroeningen in het teken staan van een bewustwording van de superioriteit van de betreffende studentenvereniging.
Dag Jack,
Denk dat we goed moeten onthouden dat het originele experiment 50 jaar geleden was en dat er toen veel meer ‘mocht’ en mogelijk was. De lerares deed het om haar studenten te laten zien wat er fout was in de samenleving. Of het ethisch verantwoord is is een tweede.
1) Jawel, die mogelijkheid was er. Maar – net als bij het Stanford Experiment – krijgt men dan vaak ‘niet betaald’. In dit geval weet ik niet of het over betalingen ging, maar wellicht waren er andere consequenties, als het niet kunnen ervaren van het sociaal experiment.
2) Eén heel groot verschil; bij studentenverenigingen wordt er niet op willekeur geselecteerd waar men geen invloed op heeft. Daar gaat het om de eerstejaars of nieuwe leden. Daarnaast weten die leden dat een ontgroening erbij hoort – dus weten ze enigszins waar ze aan toe zijn.
Jerre
Hi Jack,
De rol van de ouders bij het oorspronkelijke Blue Eyes/ Brown Eyes experiment van Elliott, is niet echt belicht. In jouw opmerking schuilt echter meer een ethisch bezwaar. Dit kan ik mij goed voorstellen. De volgende websites geven een uitgebreider beeld van de drijfveren van Jane Elliott toentertijd.
http://www.janeelliott.com/
http://www.eyetoeye.org/nl/konzept/interview.shtml
1) Blauwogen werden inderdaad in staat gesteld om de training te verlaten. De hamvraag is natuurlijk: Waarom doen ze dit vaker niet dan wel? Als je naar het Grote Racisme Experiment kijkt (Elliott zou hier met klem opmerken dat het een gedragstraining was en geen experiment)- dan zie je ook dat de blauwogigen buiten worden opgevangen door een ‘bewaker’. De bewaker – hier een Duitse gedragsbioloog- manipuleerde de blauwogen dan weer zodanig dat zij zich weer aansloten bij de groep. Zij conformeerden zich zelfs buiten de groep aan de gestelde -weinig ethische dan wel rechtvaardige- groepsnormen!
2) Experiment vs. ontgroening: Naast het element van willekeur dat Jerre noemt in het kader van onderscheid, is het aansluiten bij bijv. het corps veel meer gebaseerd op een bewuste keuze.
3) Geïnteresseerd in meer goede voorbeelden van conformisme, check ook het Asch experiment http://www.youtube.com/watch?v=–NjJygJxPc
Dankjewel voor je reactie!
Maar natuurlijk heb ik ethische bezwaren: ik ben van mening dat het vernederen van mensen op basis van hun uiterlijk nooit is toegestaan, ook niet voor een “training.”
Ik snap dan ook niet dat anderen geen probleem met zulke gemene en manipulatieve praktijken hebben. Zeker niet als een wetenschappelijk artikel meldt dat het effect van deze training niet zo groot is: kijk hier maar eens: http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1559-1816.2003.tb02086.x/abstract
Maar natuurlijk kan onderzoek na 2003 het ongelijk van dit artikel bewijzen.
En nog bedankt voor de video! 🙂
Maar wat ik echt wil weten: zijn er nog andere wetenschappelijke publicaties over de effectiviteit van de methode-Elliott?
Een goede vraag Jack.
En één die ik niet met zekerheid kan beantwoorden.
Seyda geeft aan dat haar inzet effectief is beschouwd vanuit het principe van ervaringsleren (Levine en Argyris).
Eind december verschijnt er een interview met haar in het gratis online Magazine van NBTP, dan kun je hier meer over lezen.
http://www.nbtp.nl/communicatie/online-magazine/
Als je niet kan wachten tot deze publicatie, dan zou je het haar ook rechtstreeks kunnen vragen via:
http://seyda.nl/
Hartelijke groet,
Jiska
En wat het conformisme betreft: als je onder druk staat hebben je hersens al veel om handen. Dan ben je eerder geneigd gewoon te doen wat een ander zegt, in plaats van dat je zelf oordeelt. Meestal heb je daar dan geen tijd voor.
Meest aansprekende voorbeeld: Sven Kramer die tijdens de Winterspelen van 2010 niet meer nadacht en op advies van coach Kemkers de verkeerde wissel pakte.
Minst aansprekende voorbeeld: de keren dat ik een pubquiz verloor omdat ik herhaalde wat mijn vriend me toefluisterde. En daardoor zelf niet meer nadacht.
Vooral je minst aansprekende voorbeeld spreekt me aan 😉
Hoi Jiska,
Mooi stuk en een heel bijzondere en vervelende ervaring! Dit soort experimenten bedreigen denk ik ernstig ons idee van onszelf als rationele en bewuste mensen. Om me meteen maar te mengen in de discussies, hier wat opmerkingen:
1.In reactie op je stellingen: de neiging tot confirmeren en daarmee tot zelfbehoud is denk ik veel sterker dan we graag willen toegeven, zoals te zien in WO II, dit soort experimenten, maar óók de ontgroeningen. De praktijk wijst uit dat in dat soort gevallen steevast 80-90% van de mensen confirmeert (en in experimenten zijn dat mensen geselecteerd op psychische gezondheid!), zelfbehoud is dan toch belangrijker dan behoud van identiteit… De reacties van de confirmisten kunnen volgens mij het beste worden gezien als rationalisaties, immers de ontgroenden willen de volgende lichting vaak maar al te graag ’terug pakken’ voor het aangedane leed. En dat terwijl de nieuwe lichting natuurlijk niet eens bij hun eigen ontgroening betrokken was! Ik denk dat er hier ook maar weinig plaats is voor bewuste keuzes, gezien de regelmaat waarmee die ontgroeningen uit de hand lopen (mensen gaan echt op in die fenomenen).
2. In een gecontroleerde setting zijn dit soort experimenten denk ik zeker ethisch verantwoord, juist om mensen bewust te maken van dit soort fenomenen en hen ertegen te wapenen. Tegelijkertijd ben ik erg sceptisch over het leervermogen van mensen, zie het anti-immigranten populisme van tegenwoordig. Als er al van dit soort experimenten wordt geleerd, is het door bewust dit soort situaties te scheppen, zoals in de Abu Ghraib gevangenis (zie Ted Talk van Zimbardo voor de gelijkenissen met zijn experiment, http://www.ted.com/talks/philip_zimbardo_on_the_psychology_of_evil.html)
3. Het is wel belangrijk ons te realiseren dat er een aantal voorwaarden zijn voor de ontaarding van dit soort experimenten, zoals de aanwezigheid van een autoriteit maar ook de onbekendheid met de situatie. Mensen kunnen dan namelijk niet terugvallen op bestaande patronen, omdat de situatie zo extreem is dat ze er geen ervaring mee hebben. Zie Ted Talk Zimbardo voor een compleet overzicht van de voorwaarden voor ontaarding.
Hey,
Hoe wordt het bedoelt dat selffullfilling prophecy hier voorkomt? is dat vanuit Seyda, vanuit de blauwogen of bruinogen? ik snap niet echt hoe het hier gebruikt wordt…
Hoi Annebelle,
Bedankt voor je vraag!
Dit is bedoelt vanuit het perspectief van de ‘underdog’- de blauwogige.
Het draait hier om gedrag of observaties die worden veroorzaakt door verwachtingen.
In dit geval lijken de blauwogigen zich te gaan gedragen naar de slechte eigenschappen die hen toegeschreven worden door de bruinogigen.
Continue als dom of zwak worden weggezet, kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat zij zichzelf bij voorbaat al weinig kans van slagen geven bij een opstand. “Wij slagen er toch niet in om de situatie te verbeteren, het heeft geen zin!” De negatieve voorspelling van de bruinogigen komt uit!
Voor een diepte-interview met Seyda van de Blue Eyes/ Brown Eyes gedragstraining, zie ook:
http://issuu.com/nbtpmagazine/docs/nbtp_magazine_interculturele_psycho/13?e=0
We zijn nu ruim een maand verder sinds ik aan Seyda om aanvullende artikelen heb gevraagd. Van Seyda Buurman-Kutsal kreeg ik alleen dit antwoord:
“Waar wiji van weten is een Artikel vanuit taal, een dat ervaringsgericht leren belicht en een algemeen over de effectiviteit. Het enige artikel dat zich echter met de daadwerkelijke deelnemers en trainers heeft bezig gehouden is dat rondom taal. De rest buigt zich over de pers, films en wederom andere artikelen. Weinig steekhoudend en vaak onvolledig.”
Ik ben toen maar zelf verder op Google Scholar gaan kijken. Ik heb alleen gekeken naar artikelen die de methode-Elliott in de praktijk getest hebben. Verhandelingen waaruit alleen maar bleek dat de schrijver zich alleen maar boog over “ over de pers, films en wederom andere artikelen” heb ik maar buiten beschouwing gelaten; die zeggen immers niets over de effectiviteit van de methode.
Er was toch wel wat vinden. De links naar de onderzoeken heb ik onderaan de tekst gezet, met een cijfer tussen haakjes in de tekst als verwijzing. Maar goed, dit zijn dus de onderzoeken die ik kon vinden in chronologische volgorde:
========================
Als eerste de onderzoekers uit 1990 (Byrnes en Kiger, Utah State University) (1). Zij vatten hun resultaten aldus samen:
“The three outcomes were (a) virtually all of the subjects reported that the experience was meaningful for them; (b) the statistical evidence supporting the effectiveness of the activity for prejudice reduction was moderate; and (c) virtually all of the participants, as well as the simulation facilitator, reported stress from the simulation.”
Op dit artikel kwam weer een reactie met de stelling dat de Blue Eyes-Brown-Eyes-methode niet ethisch verantwoord was. Hierop kwam weer een weerwoord van Byrnes en Kiger. Deze drie artikelen dienden als basis om de methode Elliott mee te nemen in een rapport van de “Centre for Social Change & Social Equity” van de Murdoch University te Perth (maart 2003)(2).
In dit rapport werd, aan de hand van bestaande wetenschappelijke artikelen, een vergelijking gemaakt tussen de verschillende anti-racisme-strategieën. Een beschrijving van het onderzoek naar de effectiviteit van de methode Elliott staat er op pagina 14. Op pagina 78 staat een overzichtelijke tabel met daarin de verschillende strategieën. Onder de noemer “succesvolle strategieën” staan er veertien genoemd. Vier waren er niet succesvol. De “Blue Eyes-Brown Eyes”-strategie staat met drie andere methodes er een beetje tussenin.
Een half jaar na het verschijnen van dit Australische rapport werd, anders dan door Kiger en Byrnes, aan de Mississippi State University volledige versie van de methode-Elliott onderzocht. Aan de hand van deze sessie noteerden de onderzoekers van de Mississippi State University in hun artikel uit september 2003 (Stewart, Laduke, enz) (3) deze resultaten bij de methode Elliott:
“Participation in the exercise was found to be associated with White students (a) indicating significantly more positive attitudes toward Asian American and Latino/Latina individuals, but only marginally more positive attitudes toward African American individuals; and (b) reporting anger with themselves when noticing themselves engaging in prejudiced thoughts or actions—negative affect that theoretically could prove to be either helpful or detrimental in promoting long-term reduction of stereotyping and prejudice.”
Zie voor meer over Stewart’s onderzoek ook het artikel van Pendry, 2007 (4) van de University of Exeter, vanaf paginanummer 34 en verder. Ik heb ook nog aan prof. Stewart gemaild met de vraag of er inmiddels onderzoeken zijn gedaan naar de lange termijn-effecten, maar die kende ze helaas niet.
========================
Tot zoverre de artikelen die ik kon vinden. Laat ik mijn voorlopige conclusie aldus formuleren:
Als ik door een dokter behandeld wordt voor een aandoening, en van de behandeling die hij voorschrijft is bekend:
A ) dat dit een zeer zware behandeling is;
B ) dat alle bekende onderzoeken uitwijzen dat deze methode maar een gedeeltelijk geslaagde werking heeft;
C ) dat het op korte termijn nare bijwerkingen heeft;
D ) dat er nog geen onderzoek is gedaan naar deze bijwerkingen op lange termijn;
E ) dat er minder zware behandelmethoden bekend zijn, die ook nog beter werken.
In dat geval zou ik toch liever maar naar een andere dokter gaan.
========================
Als er nog meer onderzoek is gedaan met succesvollere resultaten, dan blijf ik daar nieuwsgierig naar.En mijn excuses voor de grote lap tekst, maar ik heb geprobeerd zo volledig mogelijk te zijn.
Bronnen:
(1) http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1559-1816.1990.tb00415.x/abstract
(2) http://www.omi.wa.gov.au/resources/clearinghouse/antiracism_what_works.pdf (of anders http://web.archive.org/web/20130425224841/http://www.omi.wa.gov.au/resources/clearinghouse/antiracism_what_works.pdf
(3) http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1559-1816.2003.tb02086.x/abstract
(4) http://nreilly.asp.radford.edu/psy650/pendry%202007%20diversity.pdf
Zelf ben ik enorm geïnteresseerd in het werk van Jane Elliott. Maar moet ik toegeven dat ik nog niet zoveel af weet van onderzoek dat hier reeds naar gedaan is. Omdat ik me op zich wel kan vinden in haar methode en haar intenties, heb ik enkele bedenkingen omtrent het gebruikte onderzoeksmateriaal die deze methode eerder afschrijven…
Ik vroeg me af of je toevallig weet hoe de groepssamenstelling er uit zag van de proefpersonen die aan het experiment meededen in de artikels die je als bronmateriaal gebruikt hebt. De conclusie dat dit namelijk een harde methode is en dat dit daarom ethisch niet te rijmen valt, doet bij mij de vraag rijzen of mensen met een kleurtje genoeg vertegenwoordigd waren bij de gedane experimenten. Dit vanuit de bedenking dat zij frequent geconfronteerd worden met erg harde opmerkingen, ongegronde vooroordelen, onmacht. Zij hebben echter niet de keuze om dat onethisch te vinden. Zij hebben ook niet de luxe om woede, frustratie van zich af te zetten zoals proefpersonen na een experiment kunnen doen.
Als andere onderzoeken doeltreffender of minder hard van aanpak zijn, benaderen deze experimenten in de ogen van mensen die hier dagelijks mee geconfronteerd worden dan voldoende de hun realiteit? En zijn ze dan wel representatief om het concept van racisme te duiden?
Ook nog: is het onderwerp van racisme wel relevant voor de testpersonen? Zijn het mensen die dagelijks geconfronteerd worden met mensen met een andere huidskleur? Want ik kan aannemen dat mensen die met ‘kleurlingen’ samenwerken veel gemakkelijker zullen reflecteren over zichzelf en hoe zij hier tegen overstaan, dan mensen voor wie dit allemaal wat ver van mijn bed-show is.
Daarnaast vraag ik me af in hoeverre de effectiviteit reeds bestudeerd is van de Elliott-methode. En ik bedenk vooral: is de effectiviteit wel bij de juiste doelgroep getest? Want op zich werd deze ontwikkeld voor kinderen van de basisschool. Uit onderzoek is al gebleken dat kinderen tot ongeveer 11-13 jaar het meest vatbaar zijn voor beïnvloeding bij mentaliteits-attitudevorming. Volwassenen zijn veel moeilijker/amper/niet meer te beïnvloeden. Valt een volwassene nog wel te vormen inzake racisme? Zijn zij nog flexibel genoeg om van mening te kunnen veranderen?
Ontzettend bedankt voor dit sterke staaltje research Jack! Jouw graafwerk raakt precies aan het de drijfveren achter het schrijven van dit stuk en het idee achter Psyblog.nl. Psychologie en praktijk aan elkaar koppelen zonder de kritische blik te verliezen. Heel interessant om te lezen over deze meta-analyse van de methode-Elliott. Het ethische aspect werd inderdaad al eerder betwist, ook ik als deelnemer had er zo mijn vraagtekens bij. Dit neemt inderdaad echter niet weg dat
de gedragstraining effect kon sorteren op het punt van het verminderen van stereotyperen en vooroordelen.
Het triggeren van bewustwording omtrent groepsprocessen- inzicht krijgen in groepsdynamiek en de invloed hiervan op denken, voelen & gedrag- was voor mij persoonlijk één van de meest waardevolle lessen.
Als je het leuk vindt kan je een follow-up over dit onderwerp schrijven als gastauteur. Het onderzoek heb je immers al gedaan. Stuur even een mailtje naar redactie@psyblog.nl, dan ontvang je de richtlijnen!
Legendarische dame. Op eigen houtje dit helemaal zelf verzinnen en uitvoeren en zo goed uitgewerkt. Zeer knap en een buitengewone prestatie! Mijn inziens heeft deze lerares in haar eentje meer bijgedragen aan psychologie dan de 100.000 boeken lezende / uitvoerende mindless / clueless psuchologen die er in de wereld rond blunderen.
Ik bedoel.. vrijwel elke diagnose uit de DSM is erfelijk en ongeneselijk. Waar hebben we dan nog psychologen en psychiaters voor nodig.
Ik ben van mening dat lager opgeleide professionals die praktijk ervaring hebben 10.000 keer meer oplossingen kunnen bieden aan mensen met problemen dan 100 psychologen / psychiaters.
Dat gezegd hebbende zou dit soort experimenten en ook de kennis van Milgram, Zimbardo en het boven genoemde volgzaamheid onderzoek STANDAARD lectuur moeten zijn op alle basisscholen (low level) en later op de middelbare school en daarna ook weer op het voorgezet onderwijs!
Dit soort info over hoe mensen werken psychologisch gezien zijn super belangrijk en zou ook door iedereen onder ogen moeten worden gezien.. Ook door politici, die voeren wetten in en denken dat hun ambtenaren die wetten naar eer en geweten GOED en RESPECTVOL zullen uitvoeren, maar wat we zien oa dankzij het jeugdzorg debacle is dat medewerkers BRAAF zijn en keihard kunnen zijn in het schenden van mensenrechten en het ontnemen van basis behoeften/rechten van kindeen.
Ook op basisscholen zitten in het bestuur gestoorde figuren die kinderen het recht op onderwijs WEIGEREN omdat ze een stempel hebben. Dat soort bizarre gedragingen zijn on begrijpelijk tenzij je de achter liggende psychologie kent..
Volgzaam (gebrek kritisch denk vermogen)
Autoriteits geloof is skyhigh
Ze nemen een rol aan en worden verblind vanuit hun functie (aanzien) zoals gevangenbewaarders
Etc
etc
Vrij sneu.. hoe onze samenleving alles maar slikt, wanneer je kijkt naar guantanomobay de foto’s daar zijn nog veel ergens dan het stanford prison experiment. En dat zijn dan amerikaanse soldaten. Die worden gescreend en zouden professionals moeten zijn. Niets van dat alles zegt dus iets.. wanneer de duistere kant de ruimte krijgt
Hallo allen
Ook wij hebben deelgenomen aan de sessie brown eyes, blue eyes maar ik ben op mijn honger blijven zitten. Een duidelijk in scène gezette omgeving, zonder omkadering. ‘ Acteurs’ die soms in de rol staan van lesgever vervolgens terug in boeman dat werkte niet voor mij. Ik ben na 3u stoelzitten opgestaan en ben vertrokken. Ik hoopte dat er iemand zou klaarstaan voor een gesprek maar ook dit was niet het geval. Mijnsinziens illustreert deze simulatie dat je de mogelijkheid hebt om weg te gaan wanneer je onheus wordt behandeld. Voor mij was het een dure training zonder resultaat.