Psychologie blijft een hele populaire studie. Sinds een aantal jaar kan je niet alleen Psychologie aan de universiteit studeren, maar ook Toegepaste Psychologie op het hbo. Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen deze studies?
Psychologie op de Universiteit
Je kunt Psychologie aan de universiteit studeren met een VWO diploma, HBO diploma of een universitair diploma. Je kunt vaak ook doorstromen naar de universiteit met een HBO-propedeuse diploma. Er kunnen wel extra eisen worden gesteld, bijvoorbeeld wiskundekennis op vwo-niveau.
De studie Psychologie wordt op veel verschillende universiteiten aangeboden. Op de universiteit behaal je eerst in drie jaar een bachelordiploma. Daarna kan je verder studeren voor een masterdiploma. Afhankelijk van je afstudeerrichting, duurt de master één of twee jaar.
De invulling van de studie Psychologie verschilt per universiteit. Zo bieden sommige universiteiten een brede bacheloropleiding aan, waarbij alle verschillende psychologierichtingen aan bod komen. Dit zijn bijvoorbeeld Sociale Psychologie, Ontwikkelingspsychologie en Klinische Psychologie. Andere universiteiten bieden al direct de mogelijkheid om je vanaf het begin in één richting te specialiseren.
Afhankelijk van je specialisatie kun je als afgestudeerd psycholoog veel verschillende functies bekleden. Denk bijvoorbeeld aan ambulant begeleider, onderzoeker of loopbaanbegeleider. Na een klinische master kun je ook werken als basispsycholoog, waarbij je diverse functies kan vervullen in de ggz.
Toegepaste Psychologie op de Hogeschool
Je kunt Psychologie op de Hogeschool studeren met een havo, vwo of een mbo-diploma op niveau 4. Er worden vaak wel eisen gesteld aan je wiskundeniveau.
De studie Psychologie aan de hogeschool wordt ook wel Toegepaste Psychologie genoemd. De studie Toegepaste Psychologie bestaat veelal uit een vierjarige bacheloropleiding. In deze opleiding wordt er dieper ingegaan op waar het gedrag van mensen door beïnvloed wordt en hoe jij als toegepast psycholoog het gedrag van mensen kunt veranderen of beïnvloeden. De opleiding bestaat naast kennisvakken ook uit verschillende praktijkvakken. Bij deze vakken doe je alvast kennis op over vaardigheden die in de praktijk belangrijk zijn.
Afhankelijk van je specialisatie tijdens je studie, kun je na het afstuderen in verschillende werkvelden terecht komen. In het werkveld kun je diverse rollen vervullen. Je kunt als klantadviseur of wijkcoach bijvoorbeeld een adviserende rol vervullen. Of je kunt als trainer of begeleider een uitvoerende rol vervullen. Ook kan je een ondersteunende rol vervullen, denk hierbij aan psychodiagnostisch medewerker of casemanager.
Verschillen tussen de studies
Als toegepast psycholoog wordt benadrukt dat je wordt opgeleid om in het werkveld aan de slag te gaan. Dit uit zich bijvoorbeeld door het aanbieden van (meerdere) snuffelstages en praktijkvakken tijdens de opleiding. Bij de opleiding Psychologie aan de universiteit is er veel aandacht voor de theorie van psychologie. Zo staan onderzoek en onderzoeksvaardigheden centraal. Er wordt hierbij ook veel aandacht besteed aan de manier waarop je de resultaten van onderzoek kunt gebruiken in de praktijk. Op deze manier bouw je een academische achtergrond op en word je opgeleid om kritisch na te denken en onderzoek te kunnen lezen, interpreteren en toepassen in de praktijk.
Bij de opleiding Psychologie aan de universiteit wordt van de student meer zelfstandigheid verwacht. Er is aan de universiteit over het algemeen minder begeleiding dan bij hogescholen. Bij het HBO is er meer aandacht voor het persoonlijke leerproces en krijgt de student meer individuele aandacht.
Als je Psychologie op de universiteit hebt gestudeerd en je hebt je master behaald, mag je jezelf een Master of Science noemen. Je kunt deze psychologen herkennen aan ‘Msc’ achter hun naam. Na het afronden van de studie aan de hogeschool krijg je de titel Bachelor of Applied Psychology.
Als je Psychologie aan de universiteit studeert kan je ervoor kiezen om je te specialiseren in de klinische richting. Hierbij ga je na je afstuderen werken als hulpverlener. Je wordt dan ook wel basispsycholoog genoemd. Je kunt na deze specialisatie er ook voor kiezen verder te leren door bijvoorbeeld de post-master opleiding tot GZ-psycholoog te gaan doen. Er zijn in de Toegepaste Psychologie maar twee opleidingen die deze richting aanbieden. Ook is het lastiger om vanuit een HBO studie door te stromen naar een post-master opleiding.
Overeenkomsten tussen de studies
Bij beide studies staat een interesse in mensen en het gedrag van mensen centraal. Je leert meer over wat mensen motiveert en wat het gedrag van mensen verklaart. Zowel aan de universiteit als op de hogeschool wordt verwacht dat je je tijdens de studie in één of meerdere vakgebieden specialiseert. Als je je in een richting gaat specialiseren , volg je meer vakken in jouw specialisatie. Ook kun je bijvoorbeeld nog een stage volgen in deze richting.
Bij Toegepaste Psychologie kun je je bijvoorbeeld specialiseren in arbeid en organisatie, onderwijs en ontwikkeling, zorg en welzijn, maatschappelijke participatie en veiligheid of intermenselijke relaties. Ook op de universiteit kan je je specialiseren in een specifieke richting. Voorbeelden hiervan zijn: Sociale psychologie, arbeids- en organisatiepsychologie, neuropsychologie of ontwikkelingspsychologie. Welke specialisaties er bij de opleiding worden aangeboden verschilt per instituut.
Werkveld
Zowel de universitair geschoolde psycholoog als de toegepaste psycholoog komen uiteindelijk in het werkveld terecht. In het werkveld kunnen ze vaak dezelfde functies vervullen. Het verschilt per bedrijf of zij een voorkeur hebben voor de meer praktijk opgeleide toegepaste psycholoog, of de academisch opgeleide basispsycholoog. De verwachting is dat je steeds vaker multidisciplinaire teams tegen zal komen waarbij universitaire psychologen en toegepaste psychologen samenwerken.
Er studeren elk jaar veel psychologen af en dit zorgt ervoor dat je je als psychologie student goed moet onderscheiden. Het is goed om hier van tevoren bij stil te staan en je in het werkveld te verdiepen voordat je aan een psychologie-studie begint. Wil je weten wat jij kan doen om jezelf te onderscheiden van de andere psychologie-studenten? Lees dan ‘Ga je psychologie studeren? Vind je dan wel een baan?’ en ‘Hét platform voor basispsychologen: meesters in de psychologie’.
Bronnen:
1. https://www.toegepastpsycholoog.nl/
2. http://www.meestersindepsychologie.nl/pleidooi-voor-de-basispsycholoog.html
3. https://www.hsleiden.nl/toegepaste-psychologie
4. http://www.hva.nl/opleiding/toegepaste-psychologie/toegepaste-psychologie.html
5. http://www.studereninleiden.nl/toegang/toelating-propedeuse/
6. https://www.eur.nl/bachelor/opleidingen/psychologie/
7.https://www.psynip.nl/uw-beroep/werken-als-psycholoog/factsheet-mogelijkheden-basispsycholoog-huidige-ggz/
Als HBO toegepaste psycholoog kun je dan ook werken als een psycholoog in een praktijk of praktijk opzetten?
Ik hoor van verschillende kanten dat dit niet mogelijk is, dat als je deze opleiding doet je geen ‘echte’ psycholoog bent.
Hoi Monique,
Ik heb de opleiding Toegepaste psychologie gedaan. Ondanks dat ik het een inhoudelijk goede opleiding vond en ik mij ‘klaargestoomd’ voelde voor het werkveld, heb ik er achteraf spijt van dat ik na mijn propedeuse niet overgestapt ben naar de uni.
Je kunt een eigen praktijk beginnen (psycholoog is geen beschermde titel, je mag alleen geen diagnoses stellen, maar dat mag je als basispsycholoog ook niet), maar je kunt je niet registeren (als psycholoog) bij belangrijke kwaliteitsregisters zoals het SKJ en het NIP.
Ook blijkt het doorstromen naar een WO Master nauwelijks mogelijk..
Ik had hier graag vooraf een beter beeld bij gehad, dus ik hoop dat het jou helpt!
Hallo,
Als je toegepaste psychologie op de Hbo hebt gedaan en je P hebt gehaald, kun je dan naar het tweede jaar op de uni of moet je dan weer naar het eerste jaar?
VWO op al zak.
Dit kun je het beste navragen bij de universiteit waar je zou willen studeren.
Hoi Erwinga,
ik ben derdejaars psychologie student aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Ik weet van deze universiteit dat het mogelijk is om via je propedeuse naar de uni te komen (ik had verpleegkunde propedeuse). Hoe het nu is weet ik niet precies, maar het was dus daar in ieder geval wel mogelijk.
Moest je naast je propedeuse van verpleegkunde nog Engels en wiskunde op vwo niveau halen?
Hi Erwina,
Je moet beginnen in het eerste jaar. Ik zit op tilburg universityu en heb dit ook gedaan met mijn propedeuse logopedie. Er zijn veel studenten met een hbo propedeuse psychologie. Is goed te doen
Science is toch spanning en hoe deze is ontstaan van de zon tussen de 2 binnen kern van de aarde en de kern van H en M atomen.
Ik verwonder mij erover dat de vraag wat een “echte” psycholoog is, niet beantwoord wordt.
Zo zie ik bijvoorbeeld die Steven Pont met zijn vele titels, studies en activiteiten op Tv (en Radio) met zijn vlotte babbel lekker psychologisch deskundig opereren en hij wekt ook de indruk zo’n echte psycholoog te zijn.
Ik kan hem echter niet in de administraties van BIG, UVA, SKJ, NIP e.d. vinden en sommige van zijn talrijke kwalificaties (bv NISTO) zijn niet na te gaan.
Vervolgens lees ik hier dat je met HAVO (zoals Steven..) niet de universitaire studie kunt volgen.
Dus; wil de echte psycholoog opstaan?
Volgens mij is Steven Pont in 1992 afgestudeerd aan UVA als ontwikkelingspsycholoog.
Heel interessant artikel! Goed om de verschillen én overeenkomsten tussen de universitaire Psychologie en Toegepaste Psychologie op het hbo zo duidelijk op een rij te zien. Het helpt zeker om een beter beeld te krijgen van wat elke opleiding inhoudt en hoe deze kan aansluiten bij verschillende carrièrepaden.
Erg informatief stuk! Het is altijd boeiend om te zien hoe de benadering van psychologieopleidingen varieert tussen universiteiten en hogescholen. Deze vergelijking maakt het voor toekomstige studenten zeker makkelijker om een keuze te maken die past bij hun ambities en leerstijl.