“Wat mooi is, is goed”: onze voorkeur voor schoonheid bepaalt wie we leuk vinden.
Het eerste wat we aan iemand opmerken, is zijn of haar uiterlijk. En ook al weten we dat uiterlijk niet alles is, toch blijkt uiterlijk wel degelijk van groot belang. Fysieke aantrekkelijkheid heeft een grote invloed op de eerste indruk die je van iemand vormt. Over het algemeen veronderstellen we dat mooie mensen aardiger, slimmer, getalenteerder, interessanter en socialer zijn dan minder mooie mensen. We lijken het stereotype “wat mooi is, is goed” toe te passen: we gaan er vanuit dat mooie mensen goede eigenschappen hebben die aansluiten bij hun mooie uiterlijk. Ook maken we deze veronderstellingen automatisch: wanneer we een mooi gezicht zien roept dat direct een positief gevoel op.
Wie is mooi?
Meerdere studies laten zien dat schoonheid ‘zich bevindt in het oog van de toeschouwer’. Echter blijkt dat de meeste mensen toch wel ongeveer dezelfde ideeën hebben over wie wel en wie niet mooi is.
Dus wat maakt vrouwen aantrekkelijk? Studies laten zien dat vrouwen met ‘kinderlijke’ gezichtskenmerken, zoals grote ogen, een kleine neus, een smalle kin en volle lippen, aantrekkelijk worden bevonden. Mannelijke aantrekkelijkheid daarentegen blijkt lastiger. Mannen met een brede kaaklijn, een breed voorhoofd en brede schouders, mannen die er sterk en dominant uitzien, worden vaak als aantrekkelijk beschouwd. Maar wanneer foto’s van mannengezichten vrouwelijker worden gemaakt met photoshop, blijken deze gezichten ook aantrekkelijk te worden bevonden!
In ieder geval weten we zeker dat aantrekkelijke gezichten gemiddelde gezichten zijn. Wanneer met Photoshop meerdere foto’s van gezichten samengevoegd worden tot een enkel gezicht, wordt dit nieuwe, gemiddelde gezicht als aantrekkelijker beschouwd dan alle gezichten apart. Dit komt doordat gemiddelde gezichten symmetrisch zijn, en symmetrie wordt over het algemeen aantrekkelijk bevonden.
Natuurlijk zijn ook sommige lichamen aantrekkelijker dan andere. Vrouwelijke lichamen blijken het meest aantrekkelijk wanneer ze van normaal gewicht zijn, niet te dik of te dun, met een taille duidelijk smaller dan de heupen: een zandloperfiguur. Het meest aantrekkelijk blijkt een taille-heupverhouding van 0.7, wat inhoudt dat de taille 30% smaller is dan de heupen. Mannelijke lichamen blijken het meest aantrekkelijk wanneer zij een taille-heupverhouding van 0.9 hebben, waarin de heupen slechts een klein beetje breder zijn dan de taille.
En er zijn nog meerdere lichaamskenmerken die een rol spelen. Zo geven zowel mannen als vrouwen aan een relatie te verkiezen waarin hij langer is dan zij. Ook lijkt lichaamsgeur van belang te zijn en tot slot vinden mannen vrouwen met lang haar aantrekkelijker dan vrouwen met kort haar.
Wie heeft een voorkeur voor schoonheid?
Sommigen geven meer om uiterlijk dan anderen. Hoe belangrijk is uiterlijk voor jou? Je antwoord zal afhangen van of je man of vrouw bent. Over de hele wereld rapporteren mannen een grotere interesse in het hebben van een aantrekkelijke partner dan vrouwen (wat wellicht ook de reden is dat de 91% van de cosmetische chirurgie op vrouwen wordt gedaan).
Toch verschilt de voorkeur voor schoonheid ook onder mannen. Mannen die zogenaamde ‘hoge zelfmonitoren’ zijn (dit houdt in dat zij zich erg bewust zijn van de indruk die ze op anderen maken) blijken een grote voorkeur voor een aantrekkelijke partner te hebben. Aan de andere kant blijken mannen die ‘lage zelfmonitoren’ zijn zich meer aangetrokken te voelen tot iemands innerlijk. Persoonlijkheid doet er dus ook toe!
Matching in uiterlijk
Uiteindelijk zullen we eindigen met een partner die ongeveer even aantrekkelijk is als we zelf zijn. Partners in een relatie hebben namelijk ongeveer gelijke niveaus van fysieke aantrekkelijkheid; dit fenomeen wordt matching genoemd. Soms hebben mensen wel dates met iemand die aantrekkelijker is, maar vrijwel nooit mondt zo’n date uit in een daadwerkelijke relatie omdat een mooier iemand ‘out of their league’ is. We willen allemaal wel een ongelofelijk aantrekkelijke partner, maar helaas: waarschijnlijk alleen de mensen die zelf aantrekkelijk zijn zullen een aantrekkelijke partner krijgen.
Bron: Miller, R. S., & Perlman, D. (2009). Intimate relationships (5th ed.). New York: McGraw-Hill.
Interessant stuk! Waar ik trouwens wat betreft schoonheid ook nog naar benieuwd ben is de beleving van fotomodellen (of hele mooie vrouwen of mannen).
Ik las eerder namelijk dat vrijwel niemand heel erg aantrekkelijke mensen een compliment geeft, omdat het dan zo afgezaagd lijkt. Iedereen weet immer’s dat zo’n persoon knap is. Het gevolg: een laag zelfbeeld vanwege gebrek aan complimenten. Voeg daar de werkdruk en de omgeving van alleen andere mooie mensen nog aan toe!
Hallo Peter,
ten eerste: dank voor je reactie! En zoals je zegt zitten er inderdaad ook nadelen aan mooi zijn. Naast het mogelijk ontwikkelen van een laag zelfbeeld rapporteren onderzoekers ook dat mooie mensen vanzelf steeds wantrouwender worden jegens hun medemens. Wanneer mooie mensen complimenten ontvangen vragen zij zich namelijk constant af of het compliment gemeend is, of dat het compliment enkel gegeven wordt omdat de gever iets van de mooie dame/heer wilt!
Leuk artikel Wendy. Het blijft interessant om te lezen hoe onze psyche onbewuste ‘shortcuts’ maakt bij het beoordelen van andere mensen!
Ik heb een vraag over je ‘mooi=goed’ stelling. Je schrijft dat we aannemen dat mooie mensen ook slimmer, socialer e.d. zijn. Echter is er een hele groep mensen –modellen- die er prachtig uitzien, maar waarvan we allemaal stellig roepen dat ze ontzettend dom zijn. Heb je hier een mooie verklaring voor?
Hallo Maud,
interessante vraag! Ik durf hier niet met zekerheid antwoord op te geven, maar wil allicht een poging wagen. Ik denk namelijk dat dat komt doordat mooie vrouwen al lange tijd afgebeeld worden als lustobject: sexy, maar dom. Denk maar aan de ‘domme blondjes’ zoals Kelly Bundy uit de tv-serie Married with Children. Ik denk dat deze stereotypering ook speelt voor andere mooie mensen; onbewust en automatisch leggen wij de link tussen mooi en dom.
Vooral het ‘matching in uiterlijk’ vind ik erg interessant… Soms zie je hele mooie vrouwen met hele lelijke mannen rondlopen en zelf heb ik ook altijd het idee dat ik een knappere vriendin heb dan dat ik zelf ‘in de markt’ lig.
De vragen die Maud en Peter stellen zijn volgens mij erg interessant en vragen om meer onderzoek naar deze fenomenen. Veel (mooie) vrouwen lijken vaak een gebrek aan zelfvertrouwen te hebben en vinden zichzelf een stuk minder aantrekkelijk dan dat ze gevonden worden. Daarnaast draagt ook dat (die onwetendheid) bij aan de schoonheid. Vrouwen die beseffen dat ze erg knap zijn krijgen vaak een laag arrogantie over zich heen die ze ook direct een stuk minder aantrekkelijk maakt (althans, voor mij dan :)).
Hee Jerre,
ik zie ook inderdaad wel eens heel lelijke mannen rondlopen met heel mooie vrouwen aan hun zijde. Zo’n stel lijkt dan op het eerste gezicht een slechte match, maar matching gaat verder dan enkel het uiterlijk; je kan bijvoorbeeld ook looks voor geld ruilen en vice versa (denk aan Howard J. Marshall en Anna Nicole Smith). Niet erg romantisch, zo’n ruiling, maar wel effectief, zo stelt de evolutionaire psychologie althans.
Hoi, ik ga veel om met modellen, dus ik kan de vraag beantwoorden van Peter van hierboven 🙂
De meeste fotomodellen zijn superaardige mensen, doodnormale Nederlanders als jij en ik. Die, net als een ieder, vaak dingen hebben meegemaakt in hun jeugd. En daardoor kwetsbaar zijn. Wie niet eigenlijk, iedereen is kwetsbaar. Echter, je hebt de mooierds die het uitmelken, die weten dat ze knap zijn en daarom uit de hoogte doen. Superirritant. Alsof ‘we’ niet zien dat ze al superknap zijn. Gelukkig is het gros doodnormaal en goed aan te spreken. Peter, je hebt gelijk; mooie mensen krijgen niet snel een compliment over het feit dat ze mooi zijn. En al helemaal niet in Nederland, want stel je eens voor zeg, we gaan iemand, die de genenpoel al heeft gewonnen, ook nog eens een compliment maken. Kop boven het maaiveld, dat dus. Daarom een pleidooi voor iedereen die dit leest om dat nou wel eens te doen: zeggen tegen mooierds dat je ze mooi vindt. Sowieso heel subjectief: de een vindt dit mooi, de ander dat. Trouwens, de allermooiste meiden, waar ik steil van achterover viel (ja, de Doutzens van de wereld), hadden vaak een partner waarvan ik dacht: euhhhh? Heel apart waar ze dan op vielen. Ga gewoon eens een gesprekje aan met een model en vraag hem of haar ernaar: of hij/zij het nou als een voordeel beschouwt om mooi te zijn, of niet. Nogmaals, in ons land lopen ze niet met hun hoofd in de wolken. Bijna iedereen heeft gestudeerd, wil na modellenwerk een carierre, weet dat schoonheid eindig is, etc etc. Anders slaan hun vrienden die attitude er wel uit. Nog een tip: wees NIET jaloers op modellen. Zal niet uit de doeken doen waarom dan niet (meerdere redenen), maar gewoon niet doen. Wees tevreden met wie je bent! Je bent echt goed genoeg!