Eén van mijn favoriete verhalen is ‘Pay It Forward‘ – een verhaal over een scholier die een systeem bedenkt om de wereld te verbeteren. Het verhaal van Catherine Ryan Hyde, dat in 2000 verfilmd is door Mimi Leder, weet me keer op keer te raken… met de Kerstgedachte nog vers in mijn hoofd en met alle goede voornemens op komst wil ik jullie meenemen in de filosofie van Pay It Forward.
Drie goede daden
Het systeem is simpel: het gaat om het doorgeven van goede daden. Iemand staat je met raad en/of daad bij – je ontvangt ‘iets’ – en in ruil daarvoor verricht jij op jouw beurt drie goede daden voor drie andere mensen. Het gaat om ‘iets’ wat door die andere persoon zelf niet of erg moeilijk te verwezenlijken is. Jouw daad moet voor hem/haar écht betekenis hebben. Bij wijze van ‘bedankje’ geeft deze persoon tevens weer drie goede daden door. In onderstaande afbeelding zie je hoe dit tot een gigantisch groot netwerk van goede daden kan leiden.
Wederkerigheid
Enkele weken geleden beloofde ik verschillende artikelen te schrijven over de beïnvloedingsmechanismes die Robert Cialdini in zijn boek ‘Influence‘ beschrijft. Ook op de filosofie van Pay It Forward is één van deze mechanismes (zij het in een iets aangepaste verschijning) toe te passen.
Het hele principe van Pay It Forward draait namelijk om wederkerigheid (Cialdini noemt dit reciprocity). Hij stelt dat als iemand iets ‘zomaar’ doet voor een ander, deze andere persoon zich verplicht voelt om iets terug te doen. Echter, binnen de filosofie van Pay It Forward gaat de gunst niet terug naar de oorspronkelijke gever, maar juist naar drie andere personen dan de gever. Op deze manier blijft het netwerk groeien!
Het verplicht voelen is erg belangrijk. De oorspronkelijke gever moet in het ‘Pay It Forward’-principe’ aansturen op wat hij terug wil krijgen van de ontvanger. In dit geval is dit niet iets voor hemzelf, maar juist iets voor drie andere personen.
Zelf heb ik tijdens de cursus ‘Social Influence‘ een experiment uitgevoerd waarin wederkerigheid ook bewezen diende te worden. We stuurden enquêtes over Sinterklaas naar willekeurige adressen. De helft van de enquêtes werd vergezeld door een zakje pepernoten. De andere helft werd verzonden zonder ‘give-away‘. Het resultaat? Door de ‘give-away’ (het zakje pepernoten) werd de enquête bijna drie keer zo vaak naar ons teruggestuurd; deelnemers voelden zich verplicht om iets terug te doen omdat ze ‘zomaar’ iets van ons hadden gekregen.
Onmogelijk?
In de verfilming van Pay It Forward denkt de hoofdrolspeler dat zijn filosofie mislukt is. Hij denkt dat het principe alleen kan werken in een perfecte wereld, waar mensen oog voor elkaar hebben en een verandering teweeg willen brengen in andermans leven. In onze huidige, individualistische, maatschappij lijkt dit haast onmogelijk, tenzij we met z’n allen de schouders eronder zetten.
Over de hele wereld zijn er Pay It Forward-organisaties die de filosofie van het verhaal proberen levend te houden. In de bronvermelding vind je verwijzingen naar deze organisaties. In mijn ogen heb je echter geen organisatie nodig om dit principe toe te passen: iedereen heeft de mogelijkheden in zich om iets voor een ander te betekenen!
Goed voornemen
Mijn goede voornemen voor 2012 is in ieder geval simpel. Ik start mijn eigen Pay It Forward-keten. Doe je mee?
Bronvermelding:
Cialdini, R.B. (2009). Influence: science and practice (5th edition). Pearson Education Inc.
Bestel de film ‘Pay It Forward’ door Mimi Leder
Bestel het boek ‘Pay It Forward’ door Catherine Ryan Hyde
He Jerre,
Leuk artikeltje! Ik doe mee met je pay it forward organisatie, mooi om als doel te stellen in 2012.
Ben je op 2 januari op kantoor? Dan denken we even na over hoe we het gaan doen!
Hey David,
Mijn voornemen voor 2012 is juist om dit zonder organisatie te doen. Oftewel – trek de stoute schoenen aan, help drie anderen en geef hen mee om hetzelfde te doen!
PS – ik ben pas vanaf de negende weer op kantoor :)!
Goede jaarwisseling!
Hej jerre,
Benieuwd.. kun je al iets loslaten over hoe je dit gaat doen? 🙂
Ik hoop dat ik ook aan de beurt kom om het stokje door te geven, tof dat dit initiatief weer eens vol in de aandacht komt!
Hey Inge,
Volgens mij hoef je helemaal niet aan ‘de beurt te komen’. Wat houd je tegen om zelf te beginnen?
Geen idee hoe ik het ga doen – ik denk dat ik vanzelf kansen tegen ga komen dit jaar waarin je écht iets voor iemand anders kan betekenen. Mijn standaard-reactie zal wellicht zijn dat ik er van weg loop, omdat het ’te moeilijk’ is – als ik dan terug kan denken aan deze film en mijn goede voornemen en er vervolgens wel voor ga dan is volgens mij de missie geslaagd!