Fonds Psychische Gezondheid stelde aan ruim 10.000 mensen de vraag: “Vraag jij makkelijk hulp aan anderen (denk aan vrienden, familie, collega’s, buren)?” Daarop antwoordde slechts 24% van de mensen ‘ja’.

Waarom is dit percentage zo laag? Blijkbaar vinden mensen het eng om hulp te vragen. Waarschijnlijk voelen ze zichzelf te kwetsbaar en doen het dan maar niet. Het goede nieuws is dat je kunt leren om hulp te vragen. Het heeft namelijk veel te maken met assertiviteit. Assertief zijn betekent opkomen voor jezelf zonder de gevoelens en belangen van een ander uit het oog te verliezen. Het kan je zelfs stress helpen te voorkomen.

Hoe assertief ben jij? Doe de test en ontdek wat jij kunt doen om assertiever te worden.

Wat is assertiviteit?

Assertiviteit wordt meestal begrepen als brutaliteit en het eigen belang voorop stellen. Maar dat klopt niet. Assertief zijn betekent opkomen voor jezelf zonder de gevoelens en belangen van een ander uit het oog te verliezen.

Hoe word je assertiever?

Om assertiever te worden, kun je aan deze vier punten werken:

• ‘Nee’ zeggen
• Grenzen stellen
• Geven van kritiek, feedback of je mening
• Kritiek ontvangen

Nee zeggen

Het komt tientallen keren per dag voor dat mensen iets aan ons vragen of wij een verzoek doen aan een ander. Sommige mensen vinden het moeilijk ‘nee’ te zeggen. Omdat ze iets niet willen, omdat het te veel is of om een andere reden. Herken jij je hierin? Ben je geneigd om altijd met ‘ja’ te reageren op een verzoek? Krijg je liever je eigen werk niet af, dan ‘nee’ te zeggen tegen een collega? Dan loop je het risico meer hooi op je vork te nemen dan goed voor je is. Maar hoe doe je dat, ‘nee zeggen’? Lees eens de tips om ‘nee’ te leren zeggen.

Grenzen stellen

Soms doen anderen iets wat we niet prettig vinden. De persoon gaat over jouw grenzen. Of heeft kritiek op jouw of je functioneren. Wat doe je dan? Boos worden? Terugschrikken? Lees meer over grenzen stellen op een assertieve manier.

Geven van kritiek, feedback of je mening

Als je ergens een mening over hebt of kritiek op werk van een ander, vraagt het verwoorden daarvan enige tactiek. Het is belangrijk om de kans op een conflict te beperken.

Stel, je vindt dat de ander fouten heeft gemaakt in zijn werk, of iemand heeft jou gevraagd een plan of tekst te bekijken en van commentaar te voorzien. Of misschien wil je duidelijk maken wat jouw standpunt is, al is het alleen maar om aan te geven dat je het ergens mee eens bent. Let dan op de volgende basisregels:

• Spreek in de ik-vorm.
• Benoem concreet de situatie of het werk waar je op reageert: val nooit de hele persoon aan als je kritiek hebt.
• Wees zo specifiek mogelijk en geef voorbeelden.
• Zeg direct en ronduit wat je bedoelt. Vermijd woorden als ‘zoiets’, ‘misschien’ en ‘mogelijk’ en zeg niet ‘ik weet het niet maar…’ .
• Ga na of de ander snapt wat je bedoelt.
• Geef aan wat je anders zou willen of hoe het beter kan volgens jou.
• Geef de ander de kans om te reageren.

Kritiek ontvangen

Het is nooit gemakkelijk om kritiek te horen. Of het nu terecht is of onterecht. Of het nu is op je gedrag, je functioneren of de dingen die je hebt gemaakt. Hoe kun je daar assertief mee omgaan? Hieronder wat vuistregels:

• Luister goed naar de kritiek. Herhaal eventueel wat de ander bedoelt. Zo wordt duidelijk waar het om gaat.
• Vraag ook verduidelijking, als je niet precies weet wat de ander bedoelt. Waar gaat het precies om? Als de ander kritiek heeft op jou als persoon, vraag dan naar de aanleiding, want daar gaat het om! Blijkbaar heb je iets gedaan dat deze reactie oproept: het is goed de kritiek tot reële proporties terug te brengen.
• Als je even niet weet wat je moet zeggen, geef dat dan aan. Zeg het bijvoorbeeld als het je overvalt.
• Ga na of je de kritiek terecht of onterecht vindt. Vraag daar eventueel wat tijd voor, ook om je reactie te kunnen bepalen.
• Geef aan waar je het mee eens bent en waar je het niet mee eens bent.
• Laat ook weten wat het met je doet om deze kritiek te krijgen.
• Als de kritiek terecht is, biedt dan je verontschuldigingen aan. Onderneem ook actie om de situatie te veranderen (of je gedrag). Bijvoorbeeld als je iets hebt nagelaten wat je had moeten doen, is dit een goed moment om het alsnog snel te doen.

Met dank aan: Fonds Psychische Gezondheid

Bron thumbnail image: stichtingvlinders.nl