Ik kijk porno. Het opschrijven van die zin brengt een haast Freudiaanse reactie bij mij teweeg, een schrik die mij om het hart slaat omdat bekenden, waaronder mijn moeder, dit ook lezen. Maar laten we eerlijk zijn, iedereen kijkt porno of heeft het wel eens gezien. We weten het van elkaar, maar verder doen we er geheimzinnig over.

De afgelopen jaren ontwikkelt seksualiteit, met in haar kielzog porno, zich geleidelijk tot een onderwerp waar wij meer open over praten. De documentaire “Sletvrees?” van Sunny Bergman (2013), waarin zij op zoek gaat naar de motivatie om een vrouw een slet te noemen, is hier een voorbeeld van. Naast deze maatschappelijke ontwikkelingen speelt ook de technologische ontwikkeling een belangrijke rol. Via internet is alle porno over de hele wereld beschikbaar en met de mobiele telefoon in de hand ben je zelfs niet meer plaatsgebonden om je favoriete pornoscenes op te zoeken.

Wetenschappers weten porno ook goed te vinden, getuige het grote aantal artikelen over dit onderwerp. Mannen kijken het vaakst porno, dus richt onderzoek zich met name op hen. Toch zijn ook vrouwen onderwerp van onderzoek. Amerikaans onderzoek toonde aan dat mannen én vrouwen die meer porno kijken tegen positieve discriminatie van vrouwen zijn (Wright & Funk, 2013). Zoals de auteurs van de studie zelf zeggen: “…porno is een bron voor het leren van sociaal gedrag en daardoor kan porno een negatieve invloed hebben op hoe men, mannen en vrouwen, tegen positieve discriminatie van vrouwen kijken.”

Agressief gedrag

Porno kan de vrouwlijke emancipatie dus remmen. Laten wij nu eens kijken hoe porno persoonlijke relaties kan beïnvloeden. In een onderzoek van Rosenberg en Kraus (2014) keek 62% van de ondervraagden drie keer of vaker per week porno zonder dat dit schadelijke gevolgen voor hen had. Dit was een onderzoek met een gezonde groep mannelijke studenten. Het kan ook anders. In twee studies komt naar voren dat mannen die meer agressief gedrag richting vrouwen vertonen, meer kans hebben om beïnvloed te worden door agressieve porno die verkrachtingsmythen verheerlijkt (Malamuth & Check, 1985; Malamuth, Addison & Koss, 2000). Dergelijke mannen voelen zich dus door harde porno gesterkt in hun agrssieve en dominante rol ten opzichte van vrouwen. Ook in Nederland is onderzoek gedaan naar porno. Uit onderzoek met 471 Nederlandse jongeren kwam naar voren dat hoe meer porno iemand keek, des te meer seks werd gezien als een puur fysieke activiteit in plaats van als een onderdeel van een relatie (Peter & Valkenburg, 2006).

Het brein

Nu de wetenschap steeds meer onderzoek kan uitvoeren naar het brein is het niet vreemd dat wetenschappers de connectie hebben gemaakt tussen porno en het brein. De gebieden die in het brein meer actief werden tijdens het zien van porno, waren gebieden die gebruikt worden bij spiegelen – je identificeren met de ander. Deze identificatie is dus de drijvende kracht van porno: het lijkt alsof jij degene bent die seks heeft. Mannen identificeren zich over het algemeen met de mannelijke acteur, al is het in theorie ook mogelijk dat de man zich met de vrouw identificeert (Bocher, Chisin, Parag, Freedman, Meir, Mishani & Bonne, 2001).

Positieve effecten?

Wetenschappelijk onderzoek naar porno richt zich vooral op de negatieve effecten. Een review van Döring (2009) gaf dezelfde conclusie. In de review schrijft Döring dat onderzoekers gebruikers van porno zien als passieve slachtoffers in plaats van actieve gebruikers. Is het dan allemaal kommer en kwel? Nee, gelukkig gloort er licht aan de porno-horizon. Gebruikers van porno kunnen leren van de dingen die zij zien en lezen. Sterker nog, een niche in de pornomarkt is speciaal gericht op seksuele educatie. Porno biedt mensen ook de mogelijkheid om nieuwe dingen te ontdekken, om een bepaalde fetisj veilig online te onderzoeken, zonder mogelijke beschimping van anderen. De wetenschap zou porno op zijn minst meer neutraal kunnen benaderen. Want laten we eerlijk zijn, het is verdomd lekker.

Bronnen:

Bergman S. (2013). Sletvrees? Beschikbaar op http://www.hollanddoc.nl/kijk-luister/documentaire/s/sletvrees.html 

Bocher, M., Chisin, R., Parag, Y., Freedman, N., Meir Weil, Y., Lester, H., Mishani, E. & Bonne, O. (2001). Cerebral activation associated with sexual arousal in response to a pornographic clip: A ¹⁵O-H₂O PET study in heterosexual men. NeuroImage, 14, 105 -117.

Döring, N. M. (2009). The internet’s impact on sexuality: a critical review of 15 years of research. Computers in human behavior, 25, 1089 – 1101.

Malamuth, N. M. & Check, J. V. P. (1985). The effects of aggressive pornography on beliefs in rape myths: individual differences. Journal of Research in Personality, 19, 299 – 320

Malamuth, N. M., Addison, T. & Koss, M. (2000). Pornography and sexual aggression: are there reliable effects and can we understand them? Annual Review of Sex Research, 11, 26 – 91

Peter, J. & Valkenburg, P. M. (2006). Adolescents’ exposure to sexually explicit online material and recreational attitudes toward sex. Journal of Communication, 56, 639 – 660.

Rosenberg, H. & Kraus, S. (2014). The relationship of “passionate attachment” for pornography with sexual compulsivity, frequency of use, and craving for pornography. Addicitive behaviours, 39, 1012 – 1017.

Wright, P. J. & Funk, M. (2013). Pornography consumption and opposition to affirmative action for women: a prospective study. Psychology of Women Quartely, 38 (2), 208 -221.