Gaat het een ten koste van het ander, of gaan ze hand in hand?

Wat ik met de titel van dit artikel duidelijk wil maken, is dat het ervaren van levensvreugde weleens ten koste kan gaan van stabiliteit. Er zijn namelijk nogal wat medicijnen die als stabiliserend worden beschouwd, maar sommige mensen kunnen zich hierdoor best ellendig voelen. Zelf heb ik drie verschillende medicijnen gehad. De een na de ander. De doktoren noemden mij ‘stabiel’, maar ik leek geen enkele levensvreugde meer te kunnen ervaren. Ik had geen emoties meer, geen gevoel en leek behoorlijk apathisch te zijn. Echter, omdat de doktoren vonden dat ik ‘stabiel’ was, moest ik deze medicijnen van hun voor lange tijd blijven gebruiken. Een jaar lang heb ik zelfs dwangmedicatie gehad. Dit heeft mij meer kwaad dan goed gedaan, maar volgens de doktoren was ik ‘stabiel’.

Stabiliserende medicatie

Op dit moment ben ik wat minder ‘stabiel’, omdat ik bij de huidige medicijnen meer van mijn eigen gedachten, emoties en gevoelens kan ervaren. Maar ik voel me wel beter. Ik kan met deze cocktail ook levensvreugde ervaren. Dit weegt voldoende op tegen de zogenaamde ‘instabiliteit’ die ik soms ervaar. Ik voel me nu aardig gelukkig. Ik heb voor het eerst in mijn leven het idee dat de medicatie die ik gebruik mij werkelijk helpt, zonder van alles af te vlakken. Als ik de keuze voorgeschoteld krijg met aan de ene kant meer stabiliteit, maar helemaal apathisch en emotieloos zijn en aan de andere kant wat minder stabiel, maar wel mijn eigen gevoelens kunnen ervaren, dan kies ik voor het tweede. Ik kom in mijn leven regelmatig lotgenoten tegen die dezelfde dingen ervaren als ik. Lotgenoten die zogenaamd ‘stabiel’ zijn hebben helaas ook erg hinderlijke bijwerkingen van hun medicatie, en ik hoor ook vaak woorden zoals ‘emotieloos’ of ‘apathisch’. Ze doen maar wat de psychiater zegt, maar ze voelen zich hier eigenlijk helemaal niet goed bij. Het lijkt erop dat de zogenoemde stabiliteit, zoals doktoren dit beschrijven, vaak ten koste gaat van het ervaren van levensvreugde.

Bewustwording

Ik denk dat psychiaters zich wat bewuster moeten worden van hoe hun cliënten het leven ervaren, daarmee rekening houdend met de bij-effecten van deze zogenoemde stabiliserende medicijnen. Misschien moet je tijdens een psychose wat meer medicijn geven, maar dit moet dan waarschijnlijk zo snel mogelijk weer afgebouwd worden. Ik denk dat er dan optimaal gebruik gemaakt wordt van de werking van het medicijn. Inmiddels zijn er ook alternatieven voor de ’traditionele’ medicijnenbehandeling: Soteria en Open Dialoog Therapie. Wanneer er alternatieven zijn, of de medicatie wordt snel genoeg afgebouwd, dan werkt dit medicijn optimaal voor de cliënt. Het helpt hem of haar om de psychose te couperen, maar de cliënt heeft er niet te veel last van. Dit lijkt mij erg belangrijk, want ook cliënten in de psychiatrie moeten optimaal van het leven kunnen genieten. Ik heb twee jaar geleden erg veel last gehad van medicatie die te lang te hoog gedoseerd werd. Volgens de psychiater was ik ‘stabiel’. Ik was echter erg suïcidaal door de medicijnen, omdat ik helemaal niet meer in staat was om op wat voor manier dan ook levensvreugde te ervaren. De manier van kijken tussen een psychiater en cliënt kan erg van elkaar verschillen. In 2010, toen ik een jaar lang dwangmedicatie kreeg in een erg hoge dosering leken de doktoren zich totaal niet te bekommeren om mijn levensgeluk. Ik kon hierdoor niet herstellen. Want wat heeft het leven voor zin als je niks voelt? Mijn herstel kwam eigenlijk pas op gang nadat de dosering meer dan gehalveerd was.

De chauffeur

Ik li
jk niet de enige te zijn die weleens levensmoe is geweest of dit nu is. Ik durf inmiddels wel te stellen dat dit vaak door een te hoge dosering antipsychotica kan komen. Ik denk dat wanneer dit gebeurt, de dosering verlaagd dient te worden naar een acceptabele hoeveelheid. Je kan zelf pas weer ervaren wie je eigenlijk bent als je meer kan voelen. Nog een reden waarom ik dit artikel schrijf, is om bij sommige cliënten een hart onder de riem te steken en ze voor te stellen dat ze met hun arts gaan overleggen over verlaging. Ik schrijf dit stuk niet meer vanwege mijzelf, maar vooral ook voor anderen die nu in hetzelfde schuitje zitten als ik jaren geleden. Ik voel me nu prima, heb de juiste medicatie en de juiste dosering. Ook schrijf ik dit stuk om de doktoren bewust te maken van het effect dat een hoge dosering medicatie op iemand kan hebben, vooral wanneer het voor langere duur gegeven wordt. Ook schrijf ik dit, omdat ik het ieder mens gun om levensgeluk te ervaren en te herstellen. Het herstel gaat gemakkelijker wanneer de medicatie tijdig verlaagd wordt omdat de cliënt dan meer kan voelen. Ik denk dat hij of zij dan veel beter aan zichzelf kan werken dan wanneer hij of zij helemaal emotieloos (en in mijn geval suïcidaal) is. Een psychose is net alsof iemand even geen auto meer kan rijden. Je krijgt een chauffeur die jou rijdt in je eigen auto. Als die chauffeur er echter te lang blijft dan ga je zelf het autorijden verleren en is het ook geen uitdaging meer om zelf te rijden. Zo zie ik het leven ook. De medicatie is de chauffeur die jou tijdelijk overal naartoe rijdt. Maar na een paar weken wil je zelf weer achter het stuur zitten in je eigen auto. Die kans moet aan cliënten gegeven kunnen worden, dat ze weer zelf kunnen rijden ofwel leven.

Levensvreugde vóór stabiliteit

Het in staat zijn om levensvreugde te ervaren, gaat mijns inziens vóór de ‘stabiliteit’ die sommige psychiaters willen bereiken. Het gaat om de middenweg: je moet niet te veel voelen (want risico op psychose) maar ook zeker niet te weinig. En op termijn moet iedereen de mogelijkheid gegeven worden om dingen weer zelf te ondernemen en te doen, als hij of zij dit wil. Ik bedoel daarmee de mogelijkheid om af te bouwen en dan te leren om je gedachten, gedrag en gevoelens te blijven hanteren. Mogelijk met behulp van Open Dialoog Therapie of Soteria. Het zelf kunnen aangaan van het leven en genoeg kunnen voelen lijkt mij een belangrijk onderdeel van het kunnen ervaren van levensvreugde. Je staat genoeg in contact met jezelf, je eigen gevoel en ervaart het leven als een uitdaging. Om te groeien, om jezelf te ontwikkelen, om te leren en om ervaringen op te bouwen. Je krijgt hier een voldaan gevoel van. Ik denk dat als iemand het juiste medicijn krijgt in de juiste dosering, dat iemand toch wat stabieler is door de medicatie, maar dat hij of zij nog steeds levensvreugde kan ervaren. Dan sluiten stabiliteit en levensvreugde elkaar niet meer uit, maar zijn ze in harmonie. Het lijkt mij dat het uiteindelijke doel van medicijnen is dat iemand zich werkelijk beter voelt. Dat iemand zich gelukkig kan voelen, maar ook nog een klein beetje stabiel is door de medicatie. Daarom moet je nooit iemand te veel medicijnen geven.