Tussen je oren

Stel je voor dat… je de macht hebt om je lichaam te genezen, alleen maar door te veranderen hoe je geest denkt en voelt. ‘Meer brein, minder medicijn’ van dr. Lissa Rankin belooft wetenschappelijk bewijs dat je jezelf kunt genezen en spreekt van adviezen die het leven zullen veranderen én redden. Op het eerste oog het zoveelste zelfhulpboek met een hoog Oprah-gehalte. Voor de nuchtere, kritische en uit de Hollandse kluiten gewassen lezer wekt een dergelijk proloog mogelijk wat scepsis op. De Amerikaanse arts Lissa Rankin herdefinieert gezondheid en gezondheidszorg echter op een dermate overtuigende wijze dat een openbaring van het kaliber Oprah onvermijdelijk is. De denkbeelden van Rankin beklijven en hebben mijn perceptie van stress, lichaam, geest, gezondheidszorg en maatschappij zelfs blijvend veranderd. Kom maar op met die talkshow.

Waar gaat het over?

‘Meer brein, minder medicijn’, bestaat uit drie delen.
Deel 1- Geloof jezelf beter | Deel 2- Behandel je geest | Deel 3- Schrijf het recept.
Rankin neemt je in de eerste twee delen mee op reis, waarbij zij de gezondheidspsychologie als vertrekpunt lijkt te hanteren. Op een meeslepende en toegankelijke wijze navigeert Rankin de lezer langs tal van klinische en beschrijvende onderzoeken, de hedendaagse Westerse geneeskunde, haar persoonlijke ervaringen als arts en gebeurtenissen in haar privéleven. Telkens staat de geneeskundige kracht van de wil en de gedachten centraal. Het eindpunt is een goed gefundeerde (meer holistische) theorie op gezondheid en gezondheidszorg. In deel 3 zet Rankin haar theorie om in een receptuur voor een gezond leven. Zij introduceert een nieuw gezondheidsmodel bestaande uit zes stappen die de lezer moeten helpen het leven te optimaliseren. Door zichzelf als voorbeeld te nemen en haar persoonlijke receptuur met ons te delen, komt dit gezondheidsmodel tot leven.

Denk ziek, wees ziek – Denk dat iets werkt, word beter

Rankin streeft ernaar de lezer bewust te maken van het eigen genezend potentieel en handvatten te bieden voor het ontwaren en benutten van de geneeskracht van de geest. Zij ervaart de focus op het (repareren van het) lichaam, zonder de gezondheid van de geest hierbij in ogenschouw te nemen, als een gebrek van de hedendaagse geneeskunde. Ondanks alle kennis, kunde en de vergevorderde medische technologie, lijkt het alsof we terugvallen op het gedachtegoed van Descartes ‘Geest bestaat gescheiden van de hersenen’. Rankin ageert sterk tegen deze dualistische opvatting. Bij gezondheidsklachten bijt iedereen zich te veel vast in de fysieke verklaring en heling, zo stelt Rankin. Daar waar de focus op preventie en de kracht van de geest zou moeten liggen, wordt er ingezet op weinig effectieve of duurzame symptoombestrijding. De Amerikaanse arts ziet met lede ogen aan hoe patiënten onnodig door de pijnlijke medische mallemolen worden geloodst, zonder dat de leefsituatie wordt uitgevraagd. Eerst informeren, dan pas opereren en medicatie voorschrijven.

Desillusie

Ondanks de desillusie die Rankin ervaart over de gang van zaken in haar medische praktijk, vlakt zij haar eigen vakgebied niet uit. Zij reikt de lezer enkel handvatten om de reguliere geneeskunde in een ander perspectief te plaatsen. Dit begint bij (h)erkenning van het feit dat wij er ten onrechte blindelings op vertrouwen en veel meer zelfvoorzienend zijn in de geneeskracht dan wij zelf weten. Het één sluit het ander echter niet uit. Zelfgenezing en reguliere geneeskunde zijn complementair. Alle interventies gericht op het faciliteren van gezondheid en genezing werken volgens Rankin immers via de kracht van de geest.

Rankin’s theorie

De geest heeft de macht om het lichaam fysiologisch gezien te veranderen via een krachtige combinatie van positief denken en de koesterende zorg van de juiste hulpverleners. De manier van leven waarvoor je kiest kan resulteren in fysiologische veranderingen in het lichaam, aldus Rankin. Een vitaal leven kent verscheidene facetten, variërend van gezonde relaties, gemeenschapszin, creatieve vrijheid, financiële balans, tot bijvoorbeeld geluk en gezonde omgeving. Zit het goed op deze gebieden, dan voorkom je ziekte of verklein je de kans op ziekteremissie. De opsomming die Rankin formuleert heeft een hoog ‘dûh’-gehalte, maar zet desalniettemin aan het denken.

Nog steeds sceptisch?

Rankin (zelf praktiserend medica) in de eerste instantie ook. Maar zoekt en gij zult vinden. Zij vond overtuigend wetenschappelijk bewijs voor de geneeskundige kracht van de geest. Denken beïnvloedt hoe je brein communiceert met de rest van je lichaam. Jouw interpretatie van ziekte en gevaar heeft een biochemische reactie. Ga je hier meer positief over denken, dan verandert het bloed de celcultuur en veranderen de cellen op biologisch niveau. Denk bijvoorbeeld aan de talrijke wonderbaarlijke placebo-genezingen. Indrukwekkend!

Minpuntjes

Doordat je in de scherpe geest van Rankin kruipt, is het de eerste hoofdstukken nog even flink zoeken naar structuur. De hoge vertelsnelheid alsmede de indrukwekkende informatiedichtheid kunnen overweldigen, maar hangt onmiskenbaar samen met de kern van het verhaal. Het geneeskundig potentieel van de eigen geest is ontgonnen terrein. Er is nog zo veel dat wij niet weten!
De concrete voorbeelden en praktische handvatten maken Rankin’s betoog echter meer dan voldoende inzichtelijk en toepasbaar.

Het geheim van optimale zelfzorg verklap ik hier niet. Gun jezelf gedurende deze gure wintermaanden een duik in dit boek. Maar wees gewaarschuwd fan of scepticus: naar de reguliere gezondheidszorg kijk je na het lezen van dit boek nooit meer hetzelfde…