Elk jaar als de donkere dagen weer in zicht zijn en er op het spoor vertraging is door “een aanrijding met een persoon” hoor ik om mij heen dat het weer de tijd van het jaar is. De dagen rondom kerst en oud en nieuw zijn niet voor iedereen een tijd van gezelligheid. Voor sommigen is het de tijd van het jaar waarin zij zichzelf van het leven beroven. De meeste zelfmoorden worden echter niet gepleegd in december. Sterker nog, in vergelijking met november en januari zijn er in december minder zelfmoorden. Het National Health Centre in de USA vond uit dat er in december structureel minder zelfmoorden zijn dan in de omliggende maanden. Een piek in suïcides is eerder in het voorjaar te zien. Ondanks deze onverwachte daling in december blijft zelfmoord een onuitroeibare epidemie.

Hulp en therapie

In Nederland plegen elk jaar 1.600 mensen zelfmoord. Ter vergelijking, het verkeer kost jaarlijks 700 mensen het leven. De 1.600 suïcides is een absoluut minimum. Per jaar zijn er namelijk in het verkeer 700 doden, waarvan mogelijk een klein gedeelte ook zelfmoordgedachten had. Naast de 1.600 doden komen per jaar 9.600 mensen in het ziekenhuis door verwondingen die zij oplopen bij een zelfmoordpoging. In totaal zijn er elk jaar 90.000 zelfmoordpogingen die soms slagen, maar vaker het slachtoffer achterlaten met een schuldgevoel en geschrokken omgeving. Hulp vragen is het belangrijkste wanneer iemand zichzelf van het leven wil beroven. Vervolgens is het belangrijk om de juiste behandeling te krijgen.

In Denemarken is een studie gedaan naar therapie na een zelfmoordpoging. Ten eerste bleek dat zelfbeschadiging (het doelbewust beschadigen van het lichaam, bijvoorbeeld door snijden in de arm) een belangrijke voorspeller is voor latere suïcidepogingen. Dit kan komen doordat patiënten met borderline verhoogde kans hebben op zelfbeschadiging en zelfmoord, maar hier ging het artikel niet op in. De belangrijkste uitkomst van het onderzoek was dat therapie helpt. Sterker nog, het helpt in grote mate. Wanneer iemand therapie volgt na een zelfmoordpoging dan vermindert de kans op een volgende poging met 26%.

Signalen

Dit jaar beroofde Robin Williams zichzelf van het leven. Zijn dood past in een lange rij beroemdheden die het leven niet meer zagen zitten. De dood van Williams bracht een wereldwijde rouw op gang, niet in de laatste plaats door de opgewekte uitstraling en positieve energie die hij altijd had. Een vrolijk persoon pleegt toch geen zelfmoord? De nieuwsorgansiaties, die sowieso een grote rol spelen bij de mythevorming rondom zelfmoord, meldden al snel dat Williams kampte met meerdere psychiatrische stoornissen. Dit is vaak het geval bij zelfmoord. Er is sprake van een lange aanloop en mensen in de omgeving van de patiënt hebben vaak vooraf al tekenen gehad dat de persoon het leven niet meer ziet zitten.

Mensen die zelfmoord plegen, geven vooraf altijd signalen. Soms worden die signalen gemist, maar vaker durft de omgeving niet te vragen naar zelfmoordgedachten. Iemand die een einde aan het leven wil maken wordt niet op ideeën gebracht door een vraag van een familielid of vriend, deze gedachten zitten al in zijn hoofd. In het ergste geval heb je het mis en is er niets aan de hand. In het beste geval heb je het bij het juiste eind en kun je iemands leven redden. Ken je iemand die mogelijk rondloopt met de gedachte zichzelf iets aan te doen, ga dan met diegene praten. Heb je zelf gedachten om er een eind aan te maken of zie je het gewoon even niet meer zitten? Praat met iemand die je vertrouwt, familie of vrienden. Als je dit niet ziet zitten dan kun je contact opnemen met je huisarts of je gaat naar 113online.nl.