Vaak voelde ik me buitengesloten. Als psychiatrisch patiënt stond ik in het sociale leven aan de kant te kijken hoe goed de anderen het deden en hoe leuk ze het hadden. Ik heb vrij laat geleerd om over koetjes en kalfjes te praten. Stiekem voelde ik me dan niet op mijn gemak en soms ervoer ik het zelfs als een kunstje. Ik zag mezelf nog steeds als de studente die sociale vaardigheden leerde uit zelfhulpboeken, ook al ging ik inmiddels vlot met mensen om.
Collega’s
Voor de structuur en om onder de mensen te zijn, deed ik inmiddels vrijwilligerswerk op het kantoor van een grote natuurclub. Daar voelde ik me niet buitengesloten, ze accepteerden me en ze kletsten niet alleen over koetjes en kalfjes, maar ze discussieerden ook over mijn favoriete serieuze onderwerpen.
Tegelijkertijd voelde ik me anders dan mijn collega’s. Door concentratieproblemen en geheugenproblemen gaan de inhoudelijke discussies in de wekelijkse vergadering me vaak boven de pet. Ik had ook moeite met overzicht houden: ik hoorde wel details, maar ik volgde de lijnen in de discussie niet goed.
Het moeilijkste vond ik het groepsproces van de afdeling. Zo af en toe merkte ik wel wat op, maar ik overzag ook dat niet goed. Ik heb me aangeleerd om goed te luisteren naar de analyses en roddels van anderen, zodat ik snapte wat er speelde.
Posttraumatische stressstoornis
En toen gebeurde het onverwachte: ik vroeg mijn behandelaar in de GGZ om een jeugdtrauma te laten behandelen met EMDR. EMDR is een therapie voor mensen die last blijven houden van een traumatische ervaring. Een posttraumatische stressstoornis kan worden vastgesteld met een vragenlijst en een score. Voor een diagnose heb je 52 punten nodig en ik had er 55, net genoeg. Ik heb slechts één sessie EMDR gehad, dat is bizar weinig. Na de sessie kreeg ik een diep gevoel van eigenwaarde en een paar uur lang was ik volmaakt tevreden met mezelf. Natuurlijk landde ik weer met beide voeten op de grond, maar in de basis zit die eigenwaarde nu diep verankerd.
Mijn cognitieve problemen zijn niet veranderd en ik ben nog steeds geen sociaal dier. Maar ik zit er niet meer mee: ik vind mezelf niet meer minder waard omdat ik de anderen niet bij kan benen. Ik ben ermee gestopt om gewoon en gemiddeld te willen zijn. Soms twijfel ik weer aan mijn eigenwaarde en voel ik me buitengesloten. Ik zie dat nu als depressieve symptomen die wel weer verdwijnen en zo nodig kan ik om cognitieve therapie vragen.
Eigenwaarde
Achteraf gezien was het probleem met eigenwaarde belangrijker dan het probleem met contact. Maar daar was ik me pas achteraf van bewust, omdat ik niet besefte wat eigenwaarde was en dat ook niet miste. Bij gebrek aan de vaardigheden om dat te benoemen en aan te pakken, zag ik mezelf als buitengesloten. Maar alle mensen om me heen zijn hetzelfde gebleven en ik maak nu op een realistische manier contact met hen.