“Hé mevrouw, geef dat eerst maar even aan mij!” Ik schrik. Ik zie dat ik mijn boodschappen al inpak voordat ik ze heb afgerekend. Regelmatig vind ik boter terug in de voorraadkast of pindakaas in de koelkast of ben ik ervan overtuigd dat mijn man thuis is (terwijl hij dan al weg is). Ik ben er dan helemaal niet ‘bij’: ik dissocieer.

Volgens psyq.nl zijn dissociatieve verschijnselen, fenomenen die duiden op het gevoel naast de realiteit te staan en het eigen lichaam als onwerkelijk te beschouwen. Dit wordt ook wel depersonalisatie (eigen lichaam als onwerkelijk ervaren) en derealisatie (naast de realiteit staan) genoemd. Het lijkt op dagdromen, maar het gaat verder dan dat. De hersenen vangen het teveel aan prikkels die binnenkomen op door tijdelijk ‘weg’ te gaan. Bij mij is het een symptoom van een kwetsbare persoonlijkheid (persoonlijkheidsstoornis NAO met cluster B trekken), maar het komt ook voor bij andere stoornissen. De meest bekende is DIS, de Dissociatieve Identiteitsstoornis, waarbij mensen verschillende persoonlijkheden hebben.

Luchtbel

Mijn man zegt dan dat ik niet alert ben en er niet ‘bij ben’. Hij heeft het vaak eerder door dat ik afwezig word dan ik. Ik heb als ik dissocieer het idee dat ik als het ware ‘uit mijn lichaam’ treed, ik ben er niet bij en mis stukken informatie. Alsof er een soort luchtbel om mijn lichhaam en om mijn omgeving zit en mijn geest daar niet bij kan. Het is een naar gevoel, maar ik heb er door psychotherapie en er veel over te lezen mee leren omgaan. Ook beoefen ik yoga om beter te leren ‘aarden’. Het beste is om in die periode zo veel mogelijk dingen te doen om ‘weer terug in mijn lijf’ te komen en in contact te blijven ‘met het hier-en-nu’. Dit zijn bijvoorbeeld huishoudelijke klusjes, tuinieren of knutselen. Ik heb geleerd dat er tegen vechten niet helpt, maar dat het beter is het over me heen te laten komen en mee te bewegen. Soms schrijf ik om mijn gedachten te ordenen en overzicht te krijgen. Meestal duurt een periode van dissociëren een paar uur tot een dag. In periodes van stress en drukte heb ik een grotere kans om te gaan dissociëren en daarom is het voor mij belangrijk mijn dag zo goed mogelijk in te delen en niet te veel in te plannen.

Ik was vroeger al een dagdromer, ik was vaak afwezig. Dat ben ik nog steeds, maar soms dagdroom ik in het kwadraat.