Mevrouw S. van 58 jaar is opgenomen in het ziekenhuis na het doormaken van een herseninfarct. Tijdens het verplegen valt het op dat Mevrouw S. nauwelijks reageert wanneer iemand haar kamer binnenloopt via de deur aan de linkerzijde van het bed. Ook wordt door de omgeving van mevrouw opgemerkt dat ze tijdens het wassen haar linkerkant overslaat en ‘vergeet’ haar linkersok aan te trekken. Zou er wat met haar ogen aan de hand zijn? Klinkt logisch wanneer ze niet doorheeft wat er allemaal aan haar linkerkant gebeurt. Met haar ogen is er echter niets mis, ze zijn in optimale staat. Uit enkele tests kan de conclusie getrokken worden dat Mevrouw S. lijdt aan neglect. Deze aandachtsstoornis zorgt ervoor dat een deel van mevrouw haar linkerkant letterlijk ‘genegeerd’ wordt en dat is duidelijk te zien aan de volgende afbeelding waarop gevraagd is of Mevrouw S. een streepje door het midden van elke lijn wil zetten.
Neglect
Beschadiging in de pariëtale kwab van onze hersenen kan gepaard gaan met neglect, ook wel hemi-neglect of halfzijdige lichaamsverwaarlozing genoemd. Dit gebied houdt zich onder andere bezig met de integratie van sensorische informatie, zoals visuele- en gevoelsinformatie. Neglect kan ontstaan bij schade in zowel de linker als rechter pariëtale kwab maar komt vaker voor bij schade aan de rechterkant. Bij ongeveer een kwart van de mensen met schade in het rechter deel van hun pariëtale kwab, als gevolg van bijvoorbeeld een herseninfarct, leidt dit tot deze aandachtsstoornis. Neglect betekent letterlijk negeren en dat is precies wat deze patiënten doen; ze negeren een deel van hun lichaam of omgeving, zonder schade in hun visus te hebben opgelopen.
Eénzijdige aandachtsstoornis
Neglect is meestal een éénzijdige aandachtsstoornis. Wanneer de schade in het rechter deel van de pariëtale kwab zit, negeert iemand met neglect de linkerkant van zijn omgeving en vice versa. Een belangrijk kenmerk van neglect is dat er sprake is van gebrek aan ziekte-inzicht, zelfs na de diagnose. De neglect-patiënt is zich er dus niet van bewust dat de omgeving zoals hij die waarneemt, een helft mist. Er moet dus constant op de verwaarloosde kant gewezen worden voordat iemand bijvoorbeeld met maar een half geschoren baard of half opgemaakt gezicht de straat op gaat.
Vormen
Het ‘negeren’ van een zijde kan verschillende vormen aannemen, daarom kan er over verschillende soorten neglect gesproken worden. De volgende soorten neglect kunnen worden onderscheiden:
Personaal Neglect gaat over het lichaam van de patiënt zelf waarbij hij zich niet of minder bewust is van een zijde van zijn lichaam. Een gevolg hiervan is dat deze zijde nauwelijks meer wordt gebruikt in het dagelijks leven.
Peri-personaal Neglect wordt gekenmerkt door het negeren van een zijde in de reikruimte. Dit zie je bijvoorbeeld wanneer een neglect-patiënt gaat eten, hij zal dan maar een helft van zijn bord leegeten. Een ander voorbeeld is het maken van een tekening, in afbeelding 3 zie je kenmerkende tekeningen van neglect-patiënten waarbij de linkerkant genegeerd wordt en alleen de rechterzijde getekend.
Een patiënt met Extra-personaal Neglect is zich niet bewust van de omgeving van een zijde, buiten de reikruimte. Wanneer iemand bijvoorbeeld een omschrijving van een kamer moet geven zal hij daarbij maar één zijde omschrijven. Deze vorm kan zeer gevaarlijk zijn wanneer er een straat overgestoken moet worden en een zijde niet gecontroleerd wordt of er een auto aankomt. Een neglect-patiënt kan één of meerdere van deze vormen vertonen. Daarnaast hoeft de mate van neglect, dus het negeren van een zijde, niet constant aanwezig te zijn. Hoe ernstig het neglect aanwezig is, kan verschillen in sterkte en kan sterker optreden bij vermoeidheid, een drukke of onbekende omgeving of bij een gecompliceerde taak.
Rechter hersenhelft
Neglect is dus het gevolg van schade in de pariëtale kwab van onze hersenen. Zowel de linker als de rechter hersenhelft bevat een pariëtale kwab, hoewel schade in dit gebied doorgaans alleen tot neglect leidt wanneer dit in de rechter hersenhelft optreedt. Hoe kan dit? Dit heeft te maken met hoe onze hersenen informatie verwerken. De rechter pariëtale kwab verwerkt informatie van zowel het linker- als het rechter visuele veld. De linker pariëtale kwab verwerkt daarentegen alleen informatie die uit het rechterveld afkomstig is. Dit betekent dat bij schade in de linker pariëtale kwab, de rechter pariëtale kwab hiervoor kan compenseren. Als de rechter pariëtale kwab beschadigd is, kan de informatie uit het linker veld niet meer worden verwerkt en kan neglect ontstaan.
Bronnen:
http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/48053-neglect-halfzijdige-verwaarlozing.html
