Je komt meer dan eens te laat en vergeet je portemonnee, sleutel of rommelig ingevulde agenda mee te nemen. Prioriteiten stellen is een lastige opgave en afleiding vind je in alle zaken. Je lijkt voor de buitenwereld dromerig en soms zelfs ongemotiveerd. In je woning is het niet veel beter: daar is het eveneens zo goed als altijd een chaos. Herkenbaar? Wel voor mensen met ADD; een niet zo een-twee-drie opvallende aandoening. Wat is ADD en is er iets te doen aan deze chaos in de hersenen?
Attention Deficit Disorder
ADD is een ADHD-subtype en draagt ook wel de naam ‘overwegend onoplettende type’. Er zijn veel overeenkomsten tussen de neurologische stoornissen, maar er zijn ook verschillen. Het belangrijkste verschil is in het doen en laten te zien. Zo zijn ADD’ers voornamelijk druk in hun hoofd en ADHD’ers in hun gedrag.
Aandacht soms ver te zoeken
Er hoeft maar een hond te blaffen en de aandacht van een ADD’er kan weer weg zijn – of ergens anders. Concentreren en de aandacht erbij houden is soms een lastige opgave. Is een onderwerp niet boeiend? Dan is het vaak lastig voor een ADD’er om in actie te komen. Want ook al willen ze zich ergens toe zetten; het is lastig om de aandacht hiervoor op te brengen. Het hoofd zit vol met ongeordende gedachten door prikkels van buitenaf, en afleiding is overal. Zelfs in geluiden en onbelangrijke dingen.
Kenmerken ADD
Het uiten van emoties is voor mensen met ADD vaak moeilijk. Net als het plannen en organiseren van zaken. Vooral vanwege de afleiding en chaos in het hoofd. Het stellen van prioriteiten kan dan ook erg moeilijk zijn. Maar vindt een ADD’er een onderwerp echt interessant, dan kan dit zorgen voor een hyperfocus. In dat geval is er sprake van een extreme focus op een onderwerp, waardoor alles in de buitenwereld compleet aan iemand voorbijgaat.
Oorzaak deels bekend
Waardoor ADD wordt veroorzaakt is nog niet helemaal duidelijk. Tal van onderzoeken werden er al naar gedaan. Wel staat ondertussen vast dat ADD erfelijk is. Ook neurologische factoren worden als ‘verdachten’ gezien. Zo is er een lagere activiteit in de prefrontale cortex – het deel in de hersenen dat de emoties en het verstandelijk vermogen (cognitieve) aanstuurt en ervoor zorgt dat signalen worden overgedragen. Verder is er nog het tekort aan de neurotransmitters dopamine en noradrenaline. Dopamine heeft invloed op de manier van denken, het plannen en handelen. Noradrenaline beïnvloedt het leervermogen, het geheugen en zorgt ervoor dat iemand z’n aandacht erbij houdt.
Prikkels en neurotransmitters
Doordat de neurotransmitters dopamine en noradrenaline minder aanwezig zijn, verloopt de verwerking van prikkels langzamer en minder efficiënt. Hierdoor is het voor iemand met ADD lastiger om prioriteiten te stellen. Alle prikkels zijn in eerste instantie even belangrijk. Dit zorgt voor ongeorganiseerde gedachten en daarbij chaos. Het is dan ook niet vreemd dat ADD’ers informatie anders of wat langzamer verwerken.
Ontdekking ADD
ADD is minder opvallend voor buitenstaanders dan ADHD. ADD komt in veel gevallen dan ook pas op latere leeftijd tot uiting. Een reden daarvoor kan te vinden zijn in de toename aan verantwoordelijkheden bij het opgroeien. Zoals plannen, organiseren, leren, opletten en prioriteiten stellen. Daarnaast zijn kenmerken als chaotisch en slordig zijn, niet per definitie factoren die wijzen op een stoornis. Iedereen is per slot van rekening weleens druk en chaotisch in z’n hoofd. Doordat ADD soms laat wordt ontdekt, is de kans op het ontwikkelen van psychische klachten groot. De stoornis kan het functioneren namelijk belemmeren en daarbij een slecht gevoel en een negatief zelfbeeld opwekken.
Diagnose en behandeling ADD
Om ADD vast te stellen is er altijd een diagnose van een psychiater of psycholoog nodig. Deze zullen door middel van onderzoek de diagnose kunnen stellen. Om bij de psychiater of psycholoog terecht te komen, moet je altijd een doorverwijzing van de huisarts krijgen. Als ADD wordt vastgesteld, kan er een behandeling worden ingezet. De stoornis is niet te genezen, maar er valt wel beter mee te leven door therapie en medicijnen. Zo is gedragstherapie een van de dingen die bij ADD’ers wordt uitgevoerd. Ook zijn er medicijnen die de concentratie verbeteren. Dat zijn vaak dezelfde medicijnen als ADHD’ers krijgen voorgeschreven. Namelijk Ritalin, Concerta en Dexamfetamine. Per situatie wordt een afweging van medicijnen en dosering gemaakt. Hier vind je meer over de vergoeding van therapie en medicijnen.
Bronnen:
http://www.pricewise.nl/blog/add/