Na een tijd als kinder- en jeugdpsycholoog in Nederland te hebben gewerkt, was ik toe aan iets nieuws. Op dat moment kwam er een vacature voorbij voor een baan als psycholoog bij Mama Alice, een non-gouvernementele organisatie (NGO) in Peru. Aangezien ik vier jaar daarvoor als vrijwilliger in Peru had gewerkt en ik een enorme voorliefde heb voor dit prachtige land, besloot ik te solliciteren. Dit pakte positief uit, waarna ik in juni 2016 aankwam in Ayacucho, een stad in het Andesgebergte van Peru.

De NGO waar ik voor werk biedt (gratis) aanvullend onderwijs, psychosociale hulp, primaire medische zorg en vakopleidingen aan kinderen, jongeren en hun gezinnen. Grotendeels vindt ons werk plaats in een arme wijk in Ayacucho. Deze ligt aan de rand van de stad en het ontbreekt er onder andere aan stromend water, riolering en verharde wegen. Het is een geheel andere wereld dan Nederland. Dit brengt daarom grote verschillen met zich mee binnen mijn werk als psycholoog. Hieronder zal ik er enkele bespreken.

Wat meteen al verschil maakt is dat ik een dagdeel per dag op kantoor werk en een dagdeel in de wijk. Het merendeel van de cliënten uit mijn caseload woont in deze wijk. Mama Alice werkt daar samen met een basisschool en zodoende gebruiken wij hun lokalen. Ik heb daar geen eigen kantoor en maak daarom gebruik van een van de lokalen of van het kantoor van de directrice. Waar ik in Nederland gewend was een gesprekskamer en spelkamers tot mijn beschikking te hebben, moet ik het hier enkel doen met een tafel, stoelen en een aantal van onze materialen die we op deze school hebben liggen. De rest van de materialen ligt op kantoor, aangezien mijn collega en ik ook daar cliënten zien. Dit vergt een goede voorbereiding op kantoor voor de afspraken van die dag in de wijk. Een ander verschil is dat we minder materialen voorhanden hebben dan ik gewend was in Nederland. Daarnaast zijn een aantal materialen in het Nederlands. De meesten moeten we eerst vertalen, alvorens ze ingezet kunnen worden. Het kleinere aantal materialen zorgt ervoor dat we onze creativiteit meer moeten inzetten.

Wat mijn werk hier vooral bemoeilijkt is de taal. Over het algemeen wordt er Spaans gesproken in Peru. Dit komt doordat de Spanjaarden Peru hebben veroverd in 1532. Een andere officiële taal hier is het Quechua, die je nog veel hoort in het Andesgebergte en dan voornamelijk buiten de grote steden. Omdat veel gezinnen in de wijk waar wij werken vanaf het platteland komen, spreken de ouders vaak Quechua of een mengeling van Quechua en Spaans. Deze taal heeft echter geen enkele overeenkomst met het Spaans of een andere taal die bij mij bekend is. Om toch met deze ouders te kunnen werken, doe ik dit met een van onze Quechua sprekende maatschappelijk werkers. Toch mis ik dan sneller stukjes informatie dan wanneer ik zelf een gesprek kan voeren in mijn moedertaal.

Wat betreft de instelling van cliënten zie ik eveneens verschillen. Ik heb binnen mijn werk als psycholoog in Nederland een hoge therapietrouw ervaren. Hier is dat wel anders. Ik moet veel vaker achter cliënten aan. Dan gaat het om kinderen of adolescenten, maar ook ouders die hun afspraken niet nakomen. Ik heb meerdere ervaringen gehad waarbij ik door ouders zelf om hulp gevraagd werd. Het eerste gesprek komt het merendeel wel opdagen (waarbij ik punctualiteit helemaal moet loslaten). Indien we hebben afgesproken hier een vervolg aan te geven, haakt een deel vaak alsnog af zonder dit aan te geven. Dat is overigens niet omdat het kind de hulp niet nodig heeft, het gaat vaak om vrij zware problematiek. Ik denk dat dit cultureel bepaald is. Ik merk om mij heen dat Peruanen sneller geneigd zijn dingen niet af te maken, zoals school of werk.

Tenslotte was ik in Nederland gewend afhankelijk te zijn van gemeenten en zorgverzekeraars. Niet altijd kon er therapie ingezet worden. Bijvoorbeeld omdat er geen diagnose gesteld kon worden, hoewel therapie eigenlijk wel wenselijk was. Hier ligt dit anders. Ik werk voor een NGO en dus is het onderwijs en de zorg voor de kinderen gratis. Als er de noodzaak is een kind te behandelen, ongeacht een diagnose en financiële middelen van het gezin, dan kan dat. Een nadeel hier is alleen dat wanneer een cliënt bij ons niet op de juiste plek is, wij geen grote sociale kaart hebben om het kind door te verwijzen. Dit in tegenstelling tot in Nederland. Dat maakt het soms onmogelijk een cliënt door te verwijzen wanneer deze meer of andere zorg nodig heeft dan die wij kunnen bieden.

Ongeacht de verschillen kan ik wel enorm van mijn werk genieten en zie ik het leren omgaan met deze verschillen als een grote uitdaging!