We leven in een wereld waarin veel eisen aan ons worden gesteld. Je moet goed presteren op je werk, zorgen voor het huishouden, de gezellige uitjes ondernemen, de familiebijeenkomsten bijwonen, aanwezig zijn op vergaderingen, enzovoorts. Over alles heb je bepaalde gedachten.

Stel je eens voor dat je na een drukke werkdag op de fiets naar huis zit. Het is bijna weekend en je bent nu al aan het nadenken wat je op het feestje van ‘X’ kan aandoen. Het is wel belangrijk dat jij uitblinkt en niemand anders dezelfde outfit heeft. Oh.. en niet vergeten om straks nog brood te kopen en de afspraak bij de kapper morgen ook niet vergeten. ‘Heb ik trouwens mijn klant die belangrijke e-mail gestuurd?’ vraag je jezelf tegelijkertijd af. Is dit herkenbaar? Vast wel..

Komen en gaan

Soms gaan wij zo erg met onze gedachten mee dat wij de veranderingen in onze omgeving niet opmerken. Wat heb je onderweg naar huis opgemerkt aan de omgeving? Waarschijnlijk niet veel, omdat je het cognitief erg druk had. Het is verbazingwekkend om te observeren hoeveel macht we aan gedachten geven. ‘Doe dit, maak je druk, zeg dat, oordeel, plan, onthoud’. Ze hebben het vermogen om ons gek te maken en onrust te creëren in ons hoofd, en dat doen ze ook vaak! Dagelijks hebben we meer dan 40.000 gedachten. Vaak komen en gaan deze gedachten vrij snel, maar dat is niet altijd zo.

Gebeurtenissen

Gedachten kunnen het beste gezien worden als mentale gebeurtenissen in de geest, gebeurtenissen die doorgaans dicht bij ons staan. Het kan zijn dat deze mentale gebeurtenis gepaard gaat met allerlei andere gedachten en gevoelens als “ik denk.. dus ik ben’’. Deze mentale gebeurtenissen vinden diep plaats in onze automatische laag. Dit maakt dat we ons zelden bewust zijn van ons denken. En zeker bij pessimistische, niet-helpende gedachten is het van belang om ons gewaar te worden van ons denken. Cognitieve therapeuten menen dat niet aflatende negatieve gedachten een invloed kunnen hebben op onze stemming en daden. Wanneer gebeurtenissen op een negatieve manier worden geïnterpreteerd en er dus een negatieve gedachten aan wordt gekoppeld, kan dat psychologische consequenties met zich meebrengen, zoals het toenemen van schuldgevoelens, verstoring van de concentratie en ondermijning van de sociale interactie (Segal, Williams & Teasdale, 2015). Dat is natuurlijk niet wat we willen. We kunnen er met enige afstand naar kijken door ons bewust te worden van de gedachten die door ons hoofd gaan. Maar hoe doen we dit dan? Hoe kunnen wij ons bewust worden van onze gedachten?

Keuzevrijheid

Mindfulness training moedigt mensen aan hun gedachten als onderdeel van een heel pakket te observeren. Hoewel we niet weten waar het vandaan komt, moeten onze gedachten nu erkend worden en met vriendelijkheid en acceptatie behandeld worden. Zodra we onze gedachten van meer afstand kunnen bezien, creëren wij een keuzevrijheid voor onszelf waarin we zelf kunnen kiezen wat we met de opgemerkte gedachten kunnen doen.

Helpende, positieve gedachten kunnen we koesteren. Niet-helpende, negatieve gedachten kunnen we zien als gedachten en laten voor wat ze zijn. Zie de niet-helpende gedachten als wolken die komen en gaan. Net zoals de wolken die komen en gaan, geldt hetzelfde voor de mentale gebeurtenis. Beschouw je gedachte als een gebeurtenis in je hoofd in plaats van als een feit. Gedachten zijn geen feiten. En wij zijn ons gedachten niet!