Tijdens ons jaarlijkse familieweekend had ik het boek ‘Geluk is ook niet alles’ mee om, tussen de barbecue en spelletjes met kinderen van nichtjes door, een paar bladzijden te kunnen lezen. Eén van die kinderen was het opgevallen dat ik me had teruggetrokken en kwam nieuwsgierig vragen wat mijn aandacht had. Het negenjarige meisje las de titel van mijn boek en keek me verbaasd aan. “Maar…” begon ze “Geluk is toch wel alles?”
Met de kennis die ik had, vanuit het boek en vanuit mijn eerdere ervaringen probeerde ik haar zo simpel mogelijk uit te leggen waar het boek over ging en wat er dan wél belangrijk is in het leven.
In ‘Geluk is ook niet alles’ zet Van der Does centraal dat mensen vaak de neiging hebben om gevoelens van ongemak te vermijden. Angst speelt vaak een rol hierbij. Thema´s die aan bod komen, zijn materialisme en stress. Wat veroorzaakt een gevoel van stress in het huidige leven en wat heeft de tijd waarin we leven daarmee van doen. Hij geeft in zijn eerste hoofdstuk dan ook veel cijfers over hoe gelukkig Nederland is en wat er hier en daar nog aan schort. In hoofdstuk twee en drie wordt er uitgelegd wat wij, als lezer, zelf kunnen doen om het gedrag van een ander of van jezelf te veranderen. In deze hoofdstukken staat in stappen uitgelegd wat bekrachtiging van gedrag inhoudt en wat effectieve en minder effectieve manieren zijn om gedragsverandering te bewerkstelligen. Deze methoden lijken veel op elkaar. Het komt erop neer dat bekrachtiging van positief gedrag beter werkt dan straffen. Maar Van der Does geeft ook handige tips en weetjes waarmee we zelf aan de slag kunnen. Het boek geeft vooral geruststelling, want als er één ding wordt benadrukt is het dat mensen eigenlijk helemaal niet zoveel van elkaar verschillen en dat situaties vaker voorkomen dan je denkt.
Met prachtige illustraties van Peter van Straaten en de met kracht bijgezette stappenplannen en kleine grafieken zijn de eerste paar hoofdstukken van dit boek vooral een opsteker. Voor mij bevatte het veel kennis die ik al had, maar gaf toch een fijne herhaling van wat ik zelf zou kunnen verbeteren aan mijn manier van leven. De patronen waar je zelf inzit worden helder bij het lezen van de voorbeelden die Van der Does geeft.
Vanaf hoofdstuk vier echter, wordt het boek een soort forum waarbij we aan de hand meegenomen worden in voorbeelden uit het ‘echte leven’. Van der Does laat de lezer meekijken hoe hij advies geeft op diverse problematiek. In hoofdstuk vier werkt dit redelijk, er is herkenning en de in hoofdstuk twee en drie gegeven tips en adviezen worden door Van der Does uiteengezet in de vorm van antwoorden op ontvangen brieven. Deze brieven heeft hij geordend in diverse hoofdstukken, met voor elk hoofdstuk een thema.
Na hoofdstuk vijf wordt dit echter een beetje veel van hetzelfde. Bovendien stopt Van der Does ook antwoorden in zijn boek, waar wij als lezer niet veel aan hebben, maar die vooral zijn scherpzinnigheid dienen bloot te leggen. Zo komt er een vraag van een man, die vindt dat zijn vrouw te weinig eet omdat ze zichzelf te dik vindt. Terwijl hij haar juist mooi vindt en zou willen dat ze minder op haar eetpatroon zou letten. Van der Does geeft de betreffende briefschrijver geen advies, maar merkt semi-komisch op dat als zijn vrouw het niet voor hem doet, hij zich toch af moet vragen voor wie zij dan wel op haar dieet let. Ik vraag me vooral af, wat maakt dat Van der Does denkt dat dit een antwoord is dat past in een boek over gedragsverandering en geluk.
Concluderend kan gesteld worden dat de eerste drie hoofdstukken van het boek van Willem van der Does het lezen waard zijn, voor tips en feiten over tevredenheid en een bepaald soort geluksgevoel dat wij allen nastreven. Het zijn de dingen, die menigeen wellicht al weet, maar die goed zijn om af en toe herhaald te krijgen om weer fris naar de situaties uit het eigen leven te kunnen kijken. Vanaf hoofdstuk vijf wordt het boek langdradig en is het voornamelijk vermakelijk om af en toe aan aantal van de problemen te lezen als men op zonvakantie is en aan het strand zit. De adviezen van Van der Does beginnen sterk, maar worden later matig en zijn maar een enkele keer terug te koppelen naar de methoden uit de eerste drie hoofdstukken.
Persoonlijk had ik het fijn gevonden als de antwoorden op zijn brieven onderbouwd zouden worden. Zo zou het voor de lezer duidelijk zijn wat er stapsgewijs gedaan kan worden aan de gegeven problematiek. Nu laat dit nog een beetje te wensen over.