Elke dag, ongeveer rond het middaguur begint je telefoon weer te trillen. Een melding van NOS, een melding van AD en een van de BBC. De dagelijkse cijfers zijn weer bekend. We worden constant overspoeld met informatie over deze pandemie, maar wat voor impact heeft de constante stroom van cijfers en informatie op ons als mensen?

De COVID-19 pandemie heeft de wereld aardig op zijn kop gezet. Hoewel medische professionals, onderzoekers, psychologen en volksgezondheidsorganisaties proberen om het bij te houden is het soms moeilijk om alle problemen die erdoor ontstaan op te lossen.
Een van de grote uitdagingen is de impact op mentale gezondheid. Wereldwijd reageren mensen met veel stress en bezorgdheid, wat natuurlijk alleen maar logisch is. De effecten van de ziekte treffen mensen op sociaal gebied zwaar, waardoor het extra belangrijk is om de mensen om je heen te blijven checken. We zien elkaar natuurlijk minder, maar het blijft essentieel om contact te blijven houden met mensen waar je om geeft.

© Kike Franssen voor PsyBlog.nl

Eerlijke en nauwkeurige informatie

Een ander aspect wat veel invloed op ons heeft op dit moment is de media. Een continu voortzettende liveblog houdt ons altijd op de hoogte en elke dag rond het middaguur komt er weer zo’n pushmelding binnen: “RIVM: 86 doden, 89 nieuwe ziekenhuisopnames corona patiënten”. Ergens fijn, want het ontvangen van betrouwbare informatie over belangrijke onderwerpen helpt ons, toch?

Als we kijken naar een survey over het begrip van het Amerikaanse publiek over de Ebola uitbraak van 2014 in West-Afrika lijkt dit te kloppen. De 3,447 respondenten reageerde positief op “eerlijke, nauwkeurige informatie, zelfs als deze informatie mensen zorgen baarde”.

Het vinden van een middenweg

Toch is het belangrijk hier wel een middenweg in te vinden. Te veel media informatie over het coronavirus zou namelijk juist slecht voor je gezondheid kunnen zijn. In een nieuw artikel in Health Psychology bespreken psychologen Dana Rose Garfin, Roxane Cohen Silver, and E. Alison Holman hoe wijdverspreide berichtgeving in de media over een collectieve crisis als de corona pandemie de stress juist kan vergroten. Volgens het artikel kan 24/7 nieuws het ‘fight or flight’ instinct in mensen wakker maken, wat voor fysieke of mentale gezondheidsproblemen kan zorgen.

Zo was er bij mensen die na de Boston Marathon bombardementen veel media volgden een hoger aantal acute stress symptomen, zelfs vergeleken met mensen die op de plaats delict waren. Dit kan leiden tot een cyclus: Mensen maken zich zorgen, zoeken daarom nieuws op, waarna ze zich juist weer meer zorgen gaan maken. Ook de soorten informatie die ze binnen krijgen hebben effect.

Een paar tips

Wat kan er helpen om de onrust (door media-aandacht) te voorkomen? Volgens eerdergenoemde psychologen zijn er een aantal mogelijkheden, waaronder:

• Het kiezen van een of twee betrouwbare bronnen (in Nederland bijvoorbeeld het RIVM) voor het binnenkrijgen van belangrijke informatie. Ook is het belangrijk voorzichtig te zijn met mediarapporten die je binnenkrijgt via sociale media.
• De media brengt informatie over naar het publiek zonder teveel sensatie of verontrustende beelden.
• Leiders en zorgverleners informeren het publiek duidelijk over het beoefenen van beschermend gedrag (zoals social distancing).

Ook is het belangrijk om de informatie die je binnenkrijgt goed te kunnen interpreteren, zodat je er de juiste informatie uit kan halen. Lees hier meer over in het blogartikel: In de ban van de cijfers: hoe begrijpen we de dagelijkse corona updates? dat volgende week online verschijnt. Als bedreiging onbekend is, mensen er weinig controle over hebben en er veel vrees voor is, is er namelijk sneller een toename van angst en stress. Aan deze factoren kan je natuurlijk niet heel veel doen, maar juiste informatie kan iemand misschien juist weer iets van die controle teruggeven.

Belangrijk! Als je op dit moment veel last hebt van (overmatige) stress of andere klachten is het mogelijk verstandig contact op te nemen met de huisarts of op zijn minst met de mensen waar je van houdt. Deze pandemie zorgt ervoor mensen in een absurde situatie terecht zijn gekomen en het is belangrijk om ook dan goed voor jezelf te blijven zorgen, fysiek en mentaal.

Bronnen:
– Fischhoff, Wong‐Parodi, Garfin, Holman, & Silver (2018). Public Understanding of Ebola Risks: Mastering an Unfamiliar Threat.
– Garfin, Silver, & Holman (2020). The novel coronavirus (COVID-2019) outbreak: Amplification of public health consequences by media exposure.
– Slovic & Peters (2006). Risk perception and affect.