Begin jij de dag met een lekkere warme douche, of ga je voor een koude plens water? Grote kans dat je voor de comfortabele eerste optie gaat, ondanks dat je wellicht al eens hebt gehoord dat een koude douche eigenlijk hartstikke goed voor je is. Misschien is het toch het overwegen waard om de temperatuur de volgende keer omlaag te gooien, want, ja: die kou is goed voor je lichaam én mentale gezondheid. We leggen je uit hoe het zit.

Van ijsdouche tot ijsbad en alles daartussenin

De lichamelijke confrontatie aangaan met kou lijkt een ware trend. Eén die wellicht is aangewakkerd door ‘The Iceman’ Wim Hof. De Nederlandse Hof staat bekend om zijn vele kouderecords. Zo stond hij in 2007 bijvoorbeeld 70 minuten en 30 seconden tot aan zijn kin in een bak gevuld met ijsblokjes en beklom  in 2009 bijna helemaal naakt de Kilimanjaro bij een temperatuur van -15 graden. Volgens Hof zou de confrontatie met kou goed zijn voor fysieke en mentale gezondheid en daarom ontwikkelde hij een methode genaamd de Wim Hofmethode. Deze methode bestaat uit blootstelling aan kou, een speciale ademhalingstechniek en een gefocuste mindset en hierdoor zou iedereen extreme kou prima kunnen weerstaan.

Lees ook: Géén handen schudden (of toch wel?): waarom ‘de fout’ van Rutte briljant was.

Populair

Het idee dat koudetraining goed voor je is wordt goed opgepikt. Inmiddels worden er verschillende trainingen gegeven en expedities georganiseerd waarbij je extreme kou leert weerstaan. Ook zijn er speciale ijsbaden te koop en kan je op steeds meer plekken in Nederland een ‘ijssauna’ induiken voor een zogenaamde cryotherapie-behandeling. In zo’n ijssauna dalen de temperaturen tot wel 180 graden onder nul.

Fysieke gezondheid

Eigenlijk is de confrontatie met kou helemaal nog geen slecht idee, want ook de wetenschap bevestigt steeds vaker dat koudetraining goed is voor fysieke en mentale gezondheid. Zo blijkt uit onderzoek dat mensen die zich dagelijks koud douchen zich minder vaak ziekmelden. En mensen die de Wim Hofmethode toepassen, hadden in een onderzoek minder griepverschijnselen bij een griepbesmetting dan de controlepersonen. 

Mentale gezondheid

Maar de vraag is: heeft koudetraining ook een positieve werking op de mentale gezondheid? Ook dit komt steeds vaker naar voren in wetenschappelijke onderzoeken. Zo zou een dagelijkse koude douche van vijf minuten depressieve symptomen verminderen. Blootstelling aan kou zorgt namelijk voor activatie van het sympatische zenuwstelsel en verhoogt beta-endorfine (wat zorgt voor een gevoel van voldoening) en noradrenaline (wat depressieve gevoelens vermindert) (Shevchuk, 2008). Daarnaast zorgen de vele koude druppels op je huid voor een soort ‘schok’ aan elektrische impulsen richting de hersenen, wat ook een positief effect heeft op depressieve klachten. Bij koudetraining in combinatie met ademhalingstechnieken en mindfulness (zoals bij de Tim Hofmethode) worden er bepaalde hersengebieden geactiveerd die zorgen voor vermindering van pijn en een toename in zelfreflectie en focus. 

Hoewel veel mensen beweren baat te hebben bij koudetraining, staat onderzoek naar de mentale effecten ervan nog in de kinderschoenen: er moet nog veel onderzocht en bewezen worden. Maar met bovengenoemde positieve resultaten in ons achterhoofd is een verfrissende duik onder de douche of in een koud bad al best de moeite waard. Ook mooi meegenomen, dat is nog eens lekker duurzaam ook. Dus: zet de nieuwjaarsduik maar in de agenda, zoek een koude sloot op of draai de temperatuur van de douche flink omlaag. Hup, zwembroek aan en gaan. 

Bronnen:
Buijze, G. A., Sierevelt, I. N., van der Heijden, B. C., Dijkgraaf, M. G., & Frings-Dresen, M. H. (2016). The effect of cold showering on health and work: a randomized controlled trial. PloS one, 11(9).
Kox, M., van Eijk, L. T., Zwaag, J., van den Wildenberg, J., Sweep, F. C., van der Hoeven, J. G., & Pickkers, P. (2014). Voluntary activation of the sympathetic nervous system and attenuation of the innate immune response in humans. Proceedings of the National Academy of Sciences, 111(20), 7379-7384.
Muzik, O., Reilly, K. T., & Diwadkar, V. A. (2018). Brain over body: A study on the willful regulation of autonomic function during cold exposure. NeuroImage, 172, 632-641.
Shevchuk, N. A. (2008). Adapted cold shower as a potential treatment for depression. Medical hypotheses, 70(5), 995-1001.
Wim Hof Method (z.d.) What is the Wim Hof Method? Geraadpleegd op 17 september 2021, van https://www.wimhofmethod.com/practice-the-method