Duplo-poppetjes alleen bruikbaar als speelgoed? Echt niet. Het gebruik van poppetjes kan heel nuttig zijn tijdens behandeling van zowel kinderen als volwassenen. Systeemtherapeut Ady van Doornik schreef hier het handboek Een Taal Erbij over en legt ons uit hoe werken met poppetjes kan helpen bij het krijgen van nieuwe inzichten en zorgen voor overzicht voor de cliënt, maar ook voor de hulpverlener. Ady: ‘Waar woorden soms tekortschieten, zijn de poppetjes onmisbaar.’

Visualiseren

Vaak is het voor cliënten lastig om zichzelf te begrijpen en inzicht te krijgen in hun innerlijke wereld en de dingen waar zij tegenaan lopen. Dat is waar de duplo-poppetjes bij kunnen helpen: door deze in bepaalde opstellingen te zetten (dicht bij elkaar of juist ver van elkaar af, met de rug naar elkaar toe, verstopt onder een zakdoek of onder een glazen stolp, etc.), wordt visueel gemaakt wat de situatie is. En dat kan helpend zijn.  Ady:  ‘De opstellingen van de poppetjes inspireren mij, omdat ze leiding geven in het gesprek. De vragen die je als hulpverlener wilt stellen komen vanzelf op. De hulpverlener volgt het verhaal van de cliënt met behulp van de poppetjes, waardoor de cliënt de controle over het gesprek behoudt. Op deze manier zet je de cliënt in zijn kracht.’

Huis-tuin-en-keuken-materiaal

Naast (duplo)poppetjes, wordt er ook gebruik gemaakt van huis-tuin-en-keuken-materiaal, zoals draadjes  veters, tissues of potloden en materiaal om kracht en schade mee te visualiseren. Hiermee wordt de situatie van de cliënt nog duidelijker gemaakt. Zo kunnen potloden grenzen aangeven, een scheiding verbeelden of draadjes juist verbinding en loyaliteit tussen poppetjes laten zien. Leg een zakdoek over een poppetje om te visualiseren dat deze niet zichtbaar is in het leven van de cliënt of zet een glazen glas over het poppetje om uit te beelden dat een poppetje wellicht wel zichtbaar is, maar dat het moeilijk is om contact mee te krijgen.

Identificeren

De poppetjes en materialen kunnen inzicht geven in verschillende situaties. Zo kun je bijvoorbeeld de ontwikkeling van de cliënt visualiseren, maar het kan ook gebruikt worden als methode voor een familieopstelling: de familie waar de cliënt deel van uitmaakt kan goed worden uitgebeeld. Ady ‘Met behulp van de poppetjes kun je relaties in gezinnen visualiseren, scheiding zichtbaar maken en thema’s als rouw en trauma uitbeelden.  Ook de rol van de hulpverlener in de behandeling kan op tafel komen, bijvoorbeeld in supervisie.’ Het is voor cliënten vaak makkelijk om zichzelf te identificeren met de poppetjes die op tafel worden gezet. ‘Praten over jezelf via deze poppetjes zorgt ervoor dat het probleem buiten jezelf wordt geplaatst. Je bekijkt het vanuit een ander perspectief en dat maakt het makkelijker om het probleem aan te pakken.’

Voor alle leeftijden

Hoewel (Duplo)poppetjes over het algemeen geassocieerd worden met speelgoed en kinderen, is deze methode eigenlijk voor alle doelgroepen wel geschikt. Ady: ‘Deze werkwijze is geschikt voor alle leeftijden en je kunt het in elk gesprek inzetten, zowel individuele gesprekken als in partner en gezinsgesprekken. Er zijn wel een aantal uitzonderingen: voor mensen met een dissociatieve stoornis of die (pre)psychotisch zijn is het werken met poppetjes niet geschikt.’ Deze cliënten zijn niet genoeg in de realiteit om voldoende afstand te kunnen nemen van de poppetjes.  

Nieuwsgierig naar meer? In het boek Een Taal Erbij legt Ady van Doornik alles uit over de methode, de bijbehorende materialen, de vragen die je kunt stellen en de onderliggende theorie. Goed nieuws: PsyBlog mag een exemplaar weggeven! Stuur uiterlijk 19 december 2021 een mailtje naar redactie@psyblog.nl o.v.v. ‘Winactie Een Taal Erbij’ om kans te maken.