In de zomerperiode trekken we er massaal op uit met onze caravans, tenten, of zelf-omgetoverde busjes met slaapcabine. Klaar om zorgen te vergeten en te gaan… léven? Vakanties zijn een hot item in de wetenschap. Maakt een vakantie ons ook echt gelukkiger? En hoe lang duurt dit? Kun je dit vakantiegevoel verlengen? Vragen waar grote wetenschappelijke onderzoeken voor ingezet worden.

Geluksniveau tijdens de vakantie

Een tijdje afstand nemen van werk boost vaak het herstel van werkstress. Maar maakt het ook uit of je op vakantie gaat? Voor onze fysieke gezondheid en welzijn lijkt op vakantie gaan kort positief uit te pakken. De duur van de vakantie maakt daarbij niet uit. Maar ook blijkt dat mensen die op vakantie zijn geweest zich na zo’n twee weken niet gelukkiger voelen dan mensen die thuisbleven^{1, 2}. Eenmaal terug van vakantie begint de ratrace van drukke schema’s en werkdruk vaak weer opnieuw. Dat is een voorbeeld van het fade out-effect: de gelukkigere vakantiegevoelens nemen snel na een vakantie weer af tot het punt vóór de vakantie. Er is een baseline voor ons geluksniveau, waar we dan steeds weer terug naartoe ‘vallen’.

Vakantiekriebels

Of we ons gelukkiger voelen als we op vakantie gaan, zit ‘m ook in de periode vlak vóór de vakantie. Onderzoekers vonden dat vakantiegangers gelukkiger zijn net voor de trip dan niet-vakantiegangers.³ Als je zin hebt in vakantie en graag op avontuur gaat, voelt het vooraf al een beetje alsof je het op dit moment al ervaart. Met daarbij ook nog de ‘magie’ van nog niet weten hoe het zal zijn. Iets met “de reis erheen is soms nog mooier dan de bestemming”.

De roze zonnebril

Merk je dat je terugverlangt naar je vakantie? Dan is hier een pleister op de wonden: herinneringen aan een vakantie voelen fijner als je erop terugkijkt dan dat de vakantie daadwerkelijk was. Kahneman legt dit uit met ‘het ervarende zelf’ versus ‘het herinnerende zelf’.⁴ We herinneren ons vooral de positieve pieken, pikken die eruit en plakken die op onze vakantieherinnering. Oftewel: we kijken terug door een roze (zonne)bril.

Dubbel genieten: zo houd je je vakantiegevoel vast

Hoe geniet je optimaal tijdens je vakantie én erna? Uit voorgaande onderzoeken halen we de volgende tips:

• Plan meerdere kortere reizen, in plaats van één hele lange (of een hele lange en nog meerdere korte, als je vakantiedagen en portemonnee dat toelaten 😉). Zo heb je ook meerdere keren de vakantie-voorpret en de vreugde tijdens de vakantie.
• Onderneem op vakantie activiteiten, dat geeft meer voldoening dan 24/7 op een strandbedje liggen.
• Als het kan, bouw dan de workload na de vakantie rustig op. Want projecten op je nemen die veel van je vragen, versnellen het fade out-effect.
• Deel vakantieherinneringen met familie of vrienden. Zo houd je de vakantie nog in leven. Een vakantie-album maken valt ook in deze categorie!

Maar misschien is de beste tip nog wel om alvast heel ver van tevoren alweer een nieuwe vakantie te plannen. Zo ervaar je de pre-vakantievreugde lekker lang en kun je alvast wegdromen bij jouw ideale vakantieplaatje.

Lees ook: reset je geest tijdens de vakantie

Bronnen:

¹ De Bloom, J., Geurts, S. A., Taris, T. W., Sonnentag, S., de Weerth, C., & Kompier, M. A. (2010). Effects of vacation from work on health and well-being: Lots of fun, quickly gone. Work & Stress, 24(2), 196-216.

² De Bloom, J., Kompier, M., Geurts, S., De Weerth, C., Taris, T., & Sonnentag, S. (2009). Do we recover from vacation? Meta‐analysis of vacation effects on health and well‐being. Journal of occupational health, 51(1), 13-25.

³ Nawijn, J., Marchand, M. A., Veenhoven, R., & Vingerhoets, A. J. (2010). Vacationers happier, but most not happier after a holiday. Applied research in quality of life, 5(1), 35-47.

⁴ Jarden, A. (2011). An Interview with Daniel Kahneman. International Journal of Wellbeing, 1(1).